of Bozen is een stad in Zuid-Tirol, de hoofdstad van de noordelijkste Italiaanse provincie Bolzano (7334 km2 met ca 250.000 inw.), 262 m boven de oppervlakte der zee, aan de Brennerspoorweg en zijn zijtak naar Merano en op de rechter oever van de Eisack, aan de mond der Talferbach, in een kleine, aan drie zijden door hoge porfiergevaarten omringde, vruchtbare dalketel gelegen. De stad telt ruim 40.000 inw. en bestaat uit een schilderachtige oude stad met nieuwere stadsgedeelten en voorsteden (o.a.
Gries). Er zijn o.a. de prachtige Gothische hoofdkerk, de paleizen van aartshertog Rainer, van het geslacht Sarnthein en het Huis der Duitse Orde.Bolzano is, wegens zijn ligging aan het verenigingspunt der wegen naar Italië, Duitsland en Zwitserland, de belangrijkste handelsstad van Tirol. De bevolking houdt zich bezig met het bewerken van zijde, katoen, leder en wol, alsmede met de cultuur van, en de handel in ooft, wijn en zuidvruchten en de conservenindustrie. In de omtrek de vesting Runkelstein met Oudduitse frescoschilderijen, de abdij Gries, die door haar gunstige ligging als gezondheidsoord dient, de burchten Maultasche en Greifenstein en de Eggenthaler Schlucht.
Bolzano is door de Romeinen gesticht en is door ligging en klimaat benevens zijn historische betekenis een bekend toeristenmiddelpunt. In 14 v. Chr. behaalde Drusus er een belangrijke overwinning op de Rhaetiërs. De Romeinen beseften het gewicht van die plek en bouwden er verscheiden kastelen, waarvan nog overblijfselen aanwezig zijn. Die sterkten werden door de Oost-Goten verwoest en door andere vervangen, onder welker hoede de hedendaagse stad is ontstaan. Op de Oost-Goten volgden de Langobarden, op dezen de Boioarii, en in 680 was de stad de zetel van een Beierse markgraaf. In 1027 kwam zij onder de bisschop van Trente, door een schenking van Koenraad II.
Vervolgens werd aan de bisschoppen het bezit van de stad betwist door de graven van Tirol, en in 1363 kwam zij onder het bestuur van Oostenrijk. In 1919 kwam zij, met Zuid-Tirol, aan Italië en draagt sedert officieel de naam Bolzano.
