hoofdstad van de provincie Oranje-Vrijstaat van de Unie van Zuid-Afrika, ligt op 1350 m boven de zeespiegel, op een hoogvlakte, die omgeven is door verschillende heuvels, op twee derden van de 1600 km, die Kaapstad van Pretoria scheiden, op 10 km van de rechteroever van de Modderrivier, die in de Vaalrivier uitmondt. Reeds in de vroegste jaren van „de Grote Trek” (1835) was de plaats waar zij ligt een centrum waar de trekkers gaarne bijeenkwamen.
In 1852 werd zij een dorp en in 1880 verkreeg zij stedelijke rechten. Toen de Unie van Zuid-Afrika tot stand kwam (1910), werd zij het judiciële centrum, de zetel van het hoogste gerechtshof. De groei van de stad was langzaam, maar gestadig; thans telt zij 82.322 inw., waarvan 37.750 blanken. Zij vertoont de trekken van een provinciale hoofdstad en kenmerkt zich zowel door afwezigheid van armoede als van uitbundige rijkdom. Centraal gelegen, neemt haar betekenis als industriecentrum toe; verder is zij als onderwijscentrum van belang. Hier is het Grey-Universiteits-Kollege gevestigd — een onderdeel van de Universiteit van Zuid-Afrika — benevens verschillende andere inrichtingen van onderwijs.De stad, volgens een goed plan uitgebreid, bezit verschillende fraaie parken. In de nabijheid van het tentoonstellingsterrein verheft zich het imposante, door Anton van Wouw ontworpen, vrouwenmonument, dat in 1913 werd opgericht. Aan zijn voet liggen president Steyn en generaal De Wet begraven en worden de overblijfselen van miss Hobhouse bewaard. Het is de Westminster Abbey van het volk der Boeren en houdt de herinnering levendig aan de concentratiekampen, die door de Engelsen tijdens de Boerenoorlog waren ingericht en waarin 26.370 vrouwen en kinderen het leven lieten.
H. A. BOMER
