Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 26-08-2022

Bithynië

betekenis & definitie

Was een landschap in het N.W. van Klein-Azië, aan Zwarte Zee, Bosporus en Propontis, met grote, reeds in de Oudheid bekende, bossen, doorstroomd door de Sangarios en bewoond door het volk der Bithyniërs, vermoedelijk van Thracische oorsprong. Voornaamste steden in de Oudheid: Nikomedeia (thans Ismid), Heraclea Pontica, Nicaea, Prusa (thans Broessa). Het was in de 5de eeuw v.

Chr. onder Lydische, daarna onder Perzische heerschappij, behield echter door de opstandige zin zijner bewoners een zekere onafhankelijkheid, die het ook onder Alexander de Grote en zijn opvolgers handhaafde. In 297 v. Chr. nam de heerser Zipoites de koningstitel aan (van die tijd af de Bithynische aera). Zijn opvolgers waren Nikomedes I, Prusias I en II, Nikomedes II, III en IV.In 74 v. Chr. kwam Bithynië door testamentaire beschikking van Nikomedes IV aan de Romeinen. Mithridates wilde deze niet erkennen, doch werd verslagen en gedood in de zgn. 3de Mithridatische oorlog. Van 63 v. Chr. af was het met Pontus verenigd als Romeinse provincie, die de naam voerde Pontus et Bithynia, bestuurd door een propraetor, in de keizertijd door een proconsul, eerst als senaats-, daarna als keizerlijke provincie. Zijn bloei was groot, tot een inval der Skythen in de 3de eeuw n.

Chr. en het algemeen verval deze deed afnemen. Zijn bestuurstoestand is goed bekend door de geschriften van Dio Chrysostomus van Prusa, en van de jongere

Plinius, die er stadhouder was in de tijd van Trajanus (98-117). Van 1074-1097 was het land in het bezit van de Seldsjukken, maar werd gedurende de eerste Kruistocht door de Christenen veroverd. Van 1204-1261 was Nicaea de woonplaats van de keizer. In 1298 deed Osman een inval in Bithynië en in 1326 werd Broessa door Orchan verheven tot hoofdstad van het Turkse rijk.

< >