Fins taalkundige en dichter (Kuopio 7 Aug. 1826-Helsinki 20 Nov. 1899), was reeds als knaap met grote liefde vervuld voor zijn moedertaal, die toen bijna tot de betekenis van een dialect was vervallen. In 1847 richtte hij, aangespoord door het bezielende voorbeeld van Suellman, het tijdschrift Suomettar op.
Na de dood van Castrén in 1852 kon hij zich geheel wijden aan het onderzoek der Finse talen en deed tussen 1854 en 1858 reizen naar de stammen aan de Wolga en de Ob. In 1861-1862 bezocht hij Hongarije en werd in 1863 als opvolger van Lönnrot benoemd tot hoogleraar in de Finse taal- en letterkunde te Helsinki; hij vervulde die leerstoel tot 1888. Tot zijn taalwetenschappelijke werken behoren het verslag van zijn reis naar Rusland en Siberië (Muistelmia matkoilta Venäjällä vuosina 1854-1858), onderzoekingen naar de Fins-Oegrische woordenschat (bijv. Venalaisia sanoja suomenkielessa 1857), Die Kulturwörter der westfinnischen Sprachen 1871 (Duits 1875), en Tutkimus sivistyssanoista Obilais-Ugrilaisten kansojen kielissä 1882). In 1877 verscheen het eerste en enige deel van een breed aangelegd werk over de bouw der Finse taal (Suomen kielen rakennus). Zijn wetenschappelijke werkzaamheid, die hij voor de Finse zaak van hoger belang achtte dan zijn literaire gaven, is vooral die van een wegbereider voor het latere onderzoek. Als dichter heeft hij zich geopenbaard door de bundel Säkeitä (Vonken, 1860) onder de schuilnaam A. Oksanen; met dit werk zegt men dat de moderne Finse lyriek is geschapen, ofschoon het slechts een honderdtal gedichten bevat, waarvan niet meer dan de helft oorspronkelijk zijn. Vooral is uit deze bundel beroemd Ahlqvist’s dithyrambische hymne op de Finse taal Nousee riennä, Suomen Midi. (Verhef u, o Finse taal).
