is de ziekte, veroorzaakt door de steek van spinnen, waarbij gif wordt ingespoten. Ofschoon alle echte spinnen gif produceren, zijn er maar weinige in staat de menselijke huid te doorboren en meer dan een lichte prikkeling te veroorzaken.
De inspuiting van het gif geschiedt door middel van de cheliceren, gemodificeerde sprieten. De grote, harige Tarantula’s van de tropen zien er wel vervaarlijk uit, maar doen weinig kwaad. Het beruchtst zijn de vertegenwoordigers van het geslacht Latrodectus en onder deze is de L. mactans de ergste. Deze soort komt voor in Zuid-Canada, de V.S., Mexico, Cuba en langs de kust van de Stille Zuidzee van Columbia tot Patagonië. L. tredecemguttatus wordt in Rusland, Frankrijk en Italië aangetroffen. L. hasselti heeft vele gevallen van arachnidisme in Australië, de Philippijnen en Nieuw-Zeeland op zijn rekening. L. menovadi komt voor op Madagascar, wordt hier voor heilig gehouden en mag niet worden aangeraakt, wat mogelijk samenhangt met de vergiftige steek. In Zuid-Afrika vindt men L. indistinctus (knoppie spin) en de minder giftige L. concinnus. L. schuchi uit Marokko is zowat even giftig als L. mactans.
L. geometricus komt voor in Florida, Califomië, Midden-Amerika, Brazilië en Zuid- en West-Afrika. In Palestina zijn vergiftigingen door L. lugubris waargenomen.De lokale verschijnselen van de steek zijn matig: wat pijn, een weinig roodheid en wat zwelling, enkele malen lokale necrose. Enige tijd na de steek doen zich algemene verschijnselen voor, waarbij spierkrampen op de voorgrond treden: de buik is dan vaak plankhard. Verder braken, hoofdpijn, lichte koorts, cyanose, urineretentie, prostratie en delirium. De ziekte duurt 2 à 3 dagen. Ongeveer 5 pct van de steken door L. mactans is dodelijk. Opvallend vaak worden mensen, die van een privaat gebruik maken, in de billen of de geslachtsdelen gestoken.
Als middelen tegen de ziekte kent men:
1. inspuitingen van sterke oplossing van MgSO4 in de aderen;
2. antiserum bereid uit het bloed van paarden, die met het gif behandeld zijn; en
3. curare tegen de spierkrampen.
Van het gif van L. mactans wordt opgegeven, dat het 15 maal zo giftig is als dat van de ratelslang, maar minder effectief door de kleinere ingespoten hoeveelheid.
Ook in andere spinnengeslachten vindt men vergiftige spinnen, die soms den mens zelfs kunnen doden. Het zijn: Atrax robustus en A. formidabilis, die in Australië zeer gevreesd zijn; Locosceles refescens en L. laeta in Chili en Lycosa- en Ctenussoorten in Brazilië. In Uruguay bleek een Grammostola-soort gevaarlijk voor mensen, maar nog meer voor koudbloedige dieren.
PROF. DR S. L. BRUG ✝
Lit.: F. C. Craig en E. C. Faust, Clinical Parasitology, 4th Ed., p. 557 (Philadelphia 1945).
