Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

APELLES

betekenis & definitie

Kolophon, de beroemdste schilder der Oudheid, tijdgenoot van Alexander den Grote, leefde in de tweede helft der 4de eeuw v. Chr.

Hij was een leerling van Ephoros te Ephesos en van Pamphilos te Sikyon, leefde een tijdlang aan het hof te Macedonië en stierf te Kos, omstreeks 300 v. Chr. Zijn beroemdste werken waren de Aphrodite Anadyomene in de tempel te Kos, dat keizer Augustus naar Rome liet overbrengen, en het portret van Alexander den Grote met de bliksem voor de tempel van Artemis te Ephesus. De beschrijving van een schilderij van Apelles, getiteld Laster, door Lucianus heeft Botticelli voor zijn bekende schildering met dit onderwerp geïnspireerd. Van deze werken is niets bewaard en wij hebben geen middel om ons een enigszins nauwkeurige voorstelling van de kunst van Apelles te maken. Talrijke anecdoten worden ons over Apelles medegedeeld.

Het bekendst is het verhaal van Apelles en den schoenmaker, die aanmerking had gemaakt op het schoeisel van een der personen op de schilderij van Apelles. De schilder veranderde toen het werk naar de aanwijzingen van den schoenmaker. Maar toen de schoenmaker ook andere delen van het werk ging critiseren, voegde Apelles hem toe: „Schoenmaker, blijf bij uw leest!”Lit.: E. Pfuhl, Malerei und Zeichnung der Griechen (1923), II, blz. 735.

< >