markies, Italiaans dichter (Modena 28 Sept. 1565 - 25 Apr. 1635), studeerde rechten te Bologna, Pisa en Ferrara, volgde kardinaal Ascanio Colonna in 1600 naar Spanje, werd in 1603 algemeen administrateur van diens goederen in Italië en vestigde zich te Rome, waar hij door zijn geschriften grote bekendheid verwierf.
In 1619 ging hij naar Turijn als secretaris van kardinaal Maurizio; de breuk met deze inspireerde Tassoni een woedend Manifesto tegen het hof van Savoye (1627). In 1632 ging hij naar Modena, in dienst van hertog Francesco I. Tassoni was een der karakteristiekste figuren van zijn tijd, een levend protest van het verstand tegen de blinde onderwerping aan het gezag, ook op het gebied van de dichtkunst. Hij heeft zich dan ook tegen Aristoteles zowel als tegen Petrarca en diens navolgers verzet. Zijn Penneri bevatten naast fijne, originele, ook paradoxale en onbekookte opmerkingen.
Zijn meesterwerk is het episch dichtwerk La Secchia rapita (i6i5-’i8), goeddeels een caricatuur op de ridderepiek, des te gelukkiger omdat de inhoud op een onbeduidend historisch feit berust: het medenemen door de Modenezen van een emmer, die zij op de Bolognezen veroverd hadden.
Uitg.: Prosepolitichee morali di A. T. (d. G. Rossi, Bari 1930); Opere minori (d. G. Nascimbeni en G. Rossi, Roma 1926); La Secchia rapita, POceano e le Rime (d. G. Papini, Firenze 1912); nieuwste uitg. v. d. Secchia R. d. C. Angeli (Modena 1935) Rijke bibl. d. L. Fasso in Enciclop. Italiana dl 33 (1937) blz. 3I7-3I9.
Lit.: L. A. Muratori, Vita di A. T. (in de uitg. van La Secchia rapita, Modena 1744); V. G. Rossi, T. (Milano 1931); G. Garducci, A. T. (in Primi Saggi, Bologna 1889); A. Pompeati, Unitè e Valore della Secchia rapita (in II Marzocco, 1929); G. Reichenbach, T. (Torino 1931); G. Bertoni, A. T. (Modena 1935); G. Mussini, T. (Torino 1939).
