(Sapaudia) vindt men reeds in de 4de eeuw v. Chr. vermeld, als door de Allobrogen bewoond.
De Romeinen veroverden het in 121 v. Chr. en voegden het bij Gallia Transpadana.In 443 n. Chr. vestigden zich er de Bourgondiërs en veroverden van daar uit streken in het Rhônedal en aan de voet van de Alpen. Hun rijk werd in 532 door de Franken onderworpen, in 879 werd het een deel van Neder-Bourgondië, dat in 933 met Opper-Bourgondië werd verenigd en in 1032 onder de heerschappij van de Duitse koningen kwam (zie Bourgondië, geschiedenis, A). In die tijd stond het graafschap met de naburige graafschappen Belley, Maurienne en Aosta onder het bestuur van graaf Humbert Withand (gest. 1042-’51), de stamvader van het tegenwoordige Italiaanse koningshuis (zie geneal. tabel Savoye, Huis van). Zijn zoon Oddone huwde ca 1050 met de erfdochter van de markgraaf Manfred van Turijn, Adelheid, die ca 1060-1091 over Savoye en Piémont regeerde. Zij voerde strijd met de steden. Daarna vielen deze gebieden weer uiteen.
Thomas III en Amadeus V, zoons van Thomas II, werden de stichters der beide lijnen Piémont en Savoye. De eerste lijn stierf in 1418 uit, waarop Piémont weder met Savoye verenigd werd. Amadeus V (1285-1323) verenigde ook reeds Savoye en Piémont en vocht met succes tegen zijn oostelijke en westelijke buren, o.a. om het bezit van Genève. Hij was een trouw aanhanger van keizer Hendrik VII en werd in 1311 tot rijksvorst benoemd. Zijn zoon Eduard (1323-1329) stond een groot gedeelte van zijn gebied af aan de dauphin van Vienne, maar zijn broeder Aymon (1329-1343) verwierf door aanhuwelijking het beheer over Montferrat. Amadeus VI (1343-1383) was vooral uit op versterking aan de oostkant, wat hem gelukte (aanhechting van Cunco, 1382).
Hij voerde het erfrecht van eerstgeboorte en de ondeelbaarheid van zijn landen in. Zijn zoon Amadeus VII (1383-1391) verkreeg de stad en het graafschap Nizza. Diens zoon, Amadeus VIII, verkreeg in 1402 Genève en werd in 1417 door keizer Sigismund tot hertog van Savoye verheven.
Het hertogdom had toen zijn grootste uitbreiding en reikte van de Saône bij Mâcon tot Nice aan de Middellandse Zee en tot voorbij Turijn aan de Po; in Zwitserland grensde het aan het meer van Neuchâtel en omvatte dus ook Genève. Daarna werd het in de eerste plaats afhankelijk van de Franse koningen verloor verder steeds meer van zijn gebied. Frans I bezette in 1535 in de strijd met de keizer een groot gedeelte, terwijl Genève en Wallis zich onafhankelijk hadden gemaakt en in 1534 tot het Eedgenootschap waren toegetreden. Bern bezette in 1536 Waadtland, Chablais en Gex. Toen de strijd naar Piémont was overgebracht en bij de wapenstilstand te Nizza Savoye dusdanig tussen Frankrijk en Oostenrijk verdeeld werd dat Frankrijk de bezette plaatsen en Oostenrijk Asti, Vercelli en Fossano verkreeg, verloor Karel al zijn landen. Hij overleed in 1553 en werd opgevolgd door zijn zoon Emanuel Philibert, die alleen Aosta-Ivrea en Nizza erfde en Piémont eerst later verwierf, doordat hij zich als veldheer van Karel V en Philips II in de oorlog tegen Frankrijk onderscheidde.
In 1564 sloot hij met Zwitserland een verdrag, waarbij hij Chablais terugkreeg. Hij verwierf Tenda in 1575 en Oneglia in 1576, stichtte in 1560 te Mondovi een universiteit, bouwde in 1564 een citadel te Turijn en legde de grondslag voor een oorlogsvloot. Hij regeerde als een Renaissancevorst en maakte een eind aan alle invloed der onderdanen. Op hem volgde in 1580 Karel Emanuel I, die in 1601 Bresse en Bugey verloor, maar enige compensatie in het O. verwierf. Zijn zoon Victor Amadeus kreeg in 1631 een deel van Montferrat, waarvoor hij Pinerolo en het dal van Perosa aan Frankrijk moest afstaan. Zijn zoon Karel Emanuel II (1637-1675) zocht voor Savoye steun bij Frankrijk tegen Spanje.
De Dertigjarige Oorlog werd lange tijd in deze streken gevoerd tot grote schade van het land; bij de vrede van de Pyreneeën (1659) herkreeg hij echter bijna het gehele oude Savoye. Victor Amadeus II werd in 1690 bondgenoot van de vijanden van Frankrijk, omdat de Fransen Savoye zeer bedreigden door de bezetting van Pinerolo en Cassale. Een Frans leger maakte zich weldra meester van geheel Savoye, doch hij werd bij de Vrede van Rijswijk in het bezit van zijn landen hersteld. In de Spaanse Successieoorlog voegde zich Savoye, dat in het bezit was van belangrijke militaire wegen, bij Frankrijk, totdat de ontwapening van zijn troepen door een Frans leger de hertog aanspoorde tot een verbond met Oostenrijk (1703). Hij werd zelf in zijn hoofdstad Turijn belegerd en eerst door de overwinning van zijn neef Eugenius (7 Sept. 1706) weder in het bezit gesteld van zijn landen. Bij de Vrede van Utrecht (1713) verwierf hij belangrijke voordelen, verkreeg Sicilië, met de koningstitel, maar verruilde dit eiland 24 Aug. 1720 met Sardinië.
Na die tijd vormden Savoye en Sardinië het koninkrijk Sardinië. Het eigenlijke hertogdom Savoye werd in 1792 tegelijk met Nizza bij de Franse Republiek ingelijfd en eerst in 1815 teruggegeven aan Sardinië (dat ook tijdelijk tot Frankrijk had behoord). In 1858 bedong Napoleon III voor zijn hulp aan Sardinië tegen Oostenrijk de afstand van Savoye en Nizza aan Frankrijk. Bij de Vrede van Zürich zag hij hiervan af; toen de Italiaanse eenheidsbeweging toch verder ging beloofde Napoleon neutraal te zullen blijven, mits in Savoye een volksstemming werd gehouden over annexatie bij Frankrijk. Deze stemming (24 Mrt 1860) viel met een meerderheid van 80 pct uit ten gunste van Frankrijk.
Lit.: V. de St-Genis, Histoire de Savoie (3 dln, 1868); E. Plaisance, Hist. des Savoyens (2 dln, 1910); Ch. Dufayard. Hist. de Savoie (z. j.); H. Menabrea, Hist. de Sav. (1933); R. Avezou, Hist. de la Sav. (1944).
