(angina agranulocytatica) is een ziektetoestand, die gekenmerkt wordt door een verdwijning der gekorrelde witte bloedlichaampjes, de granulocyten uit het bloed, doordat de vorming dezer cellen in het beenmerg is gestoord. De gekorrelde leucocyten (z bloed) zijn onmisbaar voor het afweren van infecties, die den mens te allen tijde bedreigen; ontbreken zij, dan wordt men weerloos en ontstaat dus een zeer gevaarlijke toestand.
Agranulocytose ontwikkelt zich meestal acuut met hoge koorts en een verzwering der amandelen, die op diphtherie kan gelijken; ook op de huid en op verschillende slijmvliezen ontstaan soms zweren door plaatselijk weefselversterf.Agranulocytose komt meer voor bij volwassenen dan bij kinderen en bij vrouwen vaker dan bij mannen. Niet altijd is de oorzaak duidelijk, maar in vele, waarschijnlijk in de meeste gevallen moet de agranulocytose beschouwd worden als een overgevoeligheidsreactie op chemische stoffen. In den regel zijn dit geneesmiddelen: pyramidon, sulfonamides, salvarsan, bismuth, dinitrophenol, goud, thiouracil, verschillende slaapmiddelen enz. De overgevoeligheid wordt meestal tijdens het gebruik van het geneesmiddel verkregen; aanvankelijk werd dit goed verdragen, later kan zelfs een kleine dosis van het schijnbaar onschuldige middel ernstige gevolgen hebben. Gaat de patiënt, na het ontstaan van koorts door agranulocytose, voort met het innemen der schadelijke stof, dan is de kans op een dodelijke afloop zeer groot. Bij verdachte verschijnselen (vooral koorts, al of niet met keelpijn, die ontstaan na of tijdens het gebruik van een geneesmiddel) moet elk gebruik van medicamenten onmiddellijk worden gestaakt en moet medische hulp worden ingeroepen. Bij de behandeling, die in de eerste plaats ten doel heeft het schadelijke agens te elimineren, past men soms bloedtransfusie toe en inspuitingen van pentosenucleotide; belangrijker is waarschijnlijk de toediening van antibiotica (penicilline e.d.).
DR H. J. VIERSMA.
