(Grieks: Aitolia) heette een landschap in het oude Griekenland, in het W. begrensd door Acarnanië, in het O. door Locris, in het Z. door de Korinthische Golf en in het N. door Epirus. Het bestaat uit verschillende stukken, deels bergachtig (jacht en veeteelt), deels vlak (land- en wijnbouw; paarden), gescheiden door bergen, rivieren en meren.
Hoofdstad was Thermon. Er woonden verschillende volksstammen, waaronder de Leleges als de oudste werden genoemd. De Aetoliërs zouden genoemd zijn naar Aitolos, een uit Elis in de Peloponnesus afkomstig veroveraar, vereerder der godin Artemis.Lange tijd stonden zij op een laag cultureel peil; op de voorgrond traden zij eerst op het laatst der 4de eeuw v. Chr., toen zij de Aetolische Bond vormden en langzamerhand hun heerschappij over Midden-Griekenland uitstrekten. In de oorlogen der Diadochen speelden zij een rol. Hun grootste roem echter behaalden zij in 279 door hun verdediging van Griekenland en Delphi tegen de inval der Galliërs onder Brennus. Wegens hun samengaan met Macedonië geraakten zij in strijd met de Achaeïsche bond (z Achaia). Later werd een tijdlang gemeenschappelijk strijd gevoerd tegen Macedonië, maar spoedig volgde de zgn. tweede Bondgenoten-oorlog, waarin zij de nederlaag leden. In de Eerste en Tweede Macedonische oorlog steunden zij Rome; later riepen zij weer Antiochus III van Syrië als „bevrijder van Griekenland” tot zich. Zij werden echter door Rome onderworpen (189) en de macht van de Aetolische Bond was definitief gebroken.
PROF. DR B. A. VAN GRONINGEN
Bibl.: z Griekenland, oude geschiedenis.
