noemden de Grieken de bij het moderne dorp Arabet-el-Madfoene gelegen stad, waarvan de Egyptische naam hen herinnerde aan die van de hun bekende Klein-Aziatische stad Abydos aan de Hellespont. De stad ligt op vrij grote afstand links van de Nijl, ongeveer 10 km van het aan Nijl en spoorweg gelegen Beliana.
Abydos is één der belangrijkste steden van het oude Egypte. Uit de gouw van Abydos, de Thinitische gouw, stamden de koningen der iste en 2de dynastie, wier graven of misschien slechts schijngraven (kenotafen) hier door Amelinea en Flinders pctrie gevonden zijn, een vondst van onschatbare waarde voor de kennis der oudste Egyptische geschiedenis en beschaving.
Reeds in de oudste tijd is Abydos het centrum van verering geworden voor den dodengod Osiris, wiens graf men in één der oude koningsgraven meende te bezitten; en het was het ideaal van den Egyptenaar naast dit graf, naast „de trap van Osiris” te worden begraven of althans behalve het echte graf elders een kenotaaf in Abydos te bezitten. Talloze steles (grafstenen) zijn uit de reusachtige dodenstad van Abydos afkomstig.
Terwijl van tempel en stad uit het Middel-Rijk weinig over is, is de door Ramses II voltooide tempel van Sethos I (± 1300) uitstekend bewaard, in vele gedeelten zelfs de kleuren, zodat men in Abydos de beste indruk krijgt van de oorspronkelijke pracht van een Egyptische tempel. In plaats van één, bezit de tempel zeven kapellen, die aan Horus, Isis, Osiris, Ammon, Horachte, Ptah en den (goddelijken) koning zelf gewijd zijn.
Achter deze tempel heeft men een onderaards heiligdom opgegraven, het zogenaamde Osireion, dat misschien een kenotaaf van Sethos I is.
Van een tempel van Ramses I zijn slechts geringe overblijfselen bewaard,
PROF. DR A. DE BUCK
Lit.: A. Mariette, Abydos (2 dln, 1869-1880); Flinders pctrie, The Royal Tombs of the First Dynasty (1900); Flinders pctrie, The Royal Tombs of the earliest Dynasties (1901); Flinders pctrie, Abydos I (1902) II (1903); E. R. Ayrton enz. Abydos III (1904); E. Naville, The Cemeteries of Abydos I (1914); T. E. Peet, The Cemeteries of Abydos II (1914) III (1913); H. Schäfer, Die Mysterien des Osiris in Abydos (1904); J. Capart, Abydos. Le Temple de Seti Ier. (1912); A. St. G. Caulfield, Temple of the Kings (1904); M. A. Murray, The Osireion at Abydos (1904); H. Winlock, The Temple of Ramesses I at Abydos; H. Winlock, Bas-reliefs from the Temple of Ramesses I at Abydos; A. M. Calverley, The Temple of King Sethos I at Abydos, I-IV.
