1. In Vl.-België vaak in toep. op een kookpan of braadpan; - ook in toep. op een kan; - een blik (met conserven).
Wat zouden onze groenten zijn, savooi, wittekool, spinazie, spruitjes, als er niet een plak spek of twee in de pot werd bijgelegd? BOON 1972, 19.
Als je voelt dat je voldoende spek naar binnen speelde, dan laat je de rest van de brok zachtjesaan in een pot op een stil vuurtje smelten, BOON 1972, 20.
- In versch. uitdr., zegsw.: (veel) potten breken (over iets), uitvoerig ingaan op iets, veel woorden vuil maken aan iets; ook: (veel) brokken maken (m. betr. t. ruzie, onenigheid enz.); ook m. betr. t. (sportprestaties.
Dit broederlijk wezen (t.w. het dier) is ons een bron van bestendige vertedering, identificatie en symbool. In een boekje over de dierenriem dienen hierover niet veel potten gebroken, JONCKHEERE 1967, 47.
Dat vertrouwen van grotere kinderen in hun ouders is kostbaar. Dan zullen er ook niet zoveel potten gebroken worden. Ze behouden een band met de thuis. Vrouw en Wereld maart 1975, p. 9.
Roger Rosiers is onze tweede landgenoot in deze wedstrijd, althans op de fiets, brak nog nooit echt potten maar vindt zich uitstekend geplaatst om van het minste falen van de beste renners te profiteren, Gazet v. Antw. 20/5/1978.
- De gebroken potten betalen, het gelag betalen; ook: de schade vergoeden (gall., naar fr. payer les pots cassés); - met de gebroken potten zitten, met de narigheid zitten, in grote verlegenheid zijn enz.; wie potje breekt, potje betaalt e.d., ook: potje breken, potje betalen, wie schade veroorzaakt, moet ze ook vergoeden.
Zijn de ouders dan zóó onzinnig-dwaas, dat ze niet inzien hoe hun kinderen zelf de door zulke verregaande dwaasheid gebroken potten zullen moeten betalen? PEETERS 1931, 117.
De uitzonderlijke brave vrouw, die zo goed is dat zij zelfs geen leugentje om bestwil uit haar duim kan zuigen, of ook geen woordje uit kan kramen dat zijne majesteit de man zou kunnen kwetsen, zit natuurlijk gans de avond met de gebroken potten in de dans, Vrouw en Wereld dec. 1973, p. 40.
Wie potje breekt, potje betaalt. Dat geldt voor elke meerderjarige. Voor een minderjarige blijft tot nu toe de vader aansprakelijk, tenminste als het kind bij hem inwoont, Vrouw en Wereld sept. 1976, p. 8.
- Rond de pot draaien, een vraag ontwijken, om de zaak heen praten, eromheen draaien, draaien als de kat om de hete brij (gall., naar fr. toumer autour du pot).
Lieve Heer, wat draait die man toch rond de pot, Gazet v. Antw. 8/8/1977.
- Het potje gedekt houden, laten e.d., een bedenkelijke zaak niet verder onderzoeken, er liever over zwijgen, er niet (meer) over praten enz.
De mannen van de Kloes ... waagden het toch niet hem lastig te vallen. Voor wie boer Koezen kende, was dit licht te begrijpen. Ook vreesden ze wel de terugkeer van ridder van Trooren. Ze lieten in alle geval dat potje maar liever gedekt, LANGENS 1947, 188.
Of Leeuwen groots zijn op het forum, omdat ze thuis in een kooi zitten, behoort tot de goedkope spotmogelijkheden van de kleine burger. Laten we dit potje gedekt, JONCKHEERE 1967, 60.
2. Glas bier; inz. in verb. als een pot pakken, een pilsje drinken e.d.; veel potten pakken, veel drinken, zuipen; potten gaan pakken, aan de zwier gaan, gaan stappen enz.
Wij kennen elkaar, en zullen wel ’n goeie pot pakken op de gelukkige uitslag, LANGENS 1947, 38.
Klei-kunst staat tot potten bakken als kleinkunst tot potten pakken, VANHAVERBEKE 1971, 65.
Met mijn vrienden gingen we af en toe wel eens een potje pakken bij Nini. Haar schoonbroer was ook een goed wielrenner, JANS/VAN LOOY 1972, 29.
- Tussen pot en pint, bij een glaasje, al drinkend; en vand.: gemoedelijk, informeel e.d.
G. De R. uit Doornik en zijn vier vrienden ..., die in de loop van het voetbalseizoen 1932-33 tussen pot en pint op de idee kwamen een pronostiek op de wedstrijden van de BVB (Belgische Voetbalbond) in te richten, zullen op dat moment wel nooit vermoed hebben dat hun waagstuk tot zulke miljoenengok zou uitgroeien, Knack 21/2/1973, p. 64.
Vroeger werd er al eens een werkleider uitgerangeerd omdat hij de kommunist uithing, maar nu weet Caterpillar Belgium alvast iets meer over de Belgische mentaliteit van de bonden die er tussen pot en pint doorgaans lelijk worden doorgetrokken, Knack 18/4/1973, p. 29.
Hoe kan het gemeentebestuur weten wat de bewoners willen? Dat kan heel informeel gebeuren tijdens een gesprek tussen pot en pint; ’s zondags na de hoogmis waar Jan Janssen en Jef Peeters de schepenen vertellen dat hun kelder dat jaar al voor de vierde keer vol rioolwater staat, Vrouw en Wereld juni 1976, p. 8.
In Vlaanderen ontstonden die verenigingen op regionale basis, terwijl het in andere landen zo was dat studenten met dezelfde belangstelling voor een of andere ideologische of culturele activiteit of gewoon hetzelfde temperament hadden, elkaar opzochten om tussen pot en pint te verbroederen, Alumni 1979, 4, 2.
Sam.: kookpot (zie ald.); - potaarde, (gemeenz.) klei (in de standaardt. wel: potgrond, aarde voor potplanten) (Laat de pop liefst ginder blijven. Die is van potaarde en als ge eraan likt, gaat de verf af, TEIRLINCK 1952, 2, 125); potteke(n)stamp, als kinderspel: blikjetrap (Als de tram voorbij was, speelden wij weer verder; met de bikkels, met de repen, of pottekenstamp, LIA TIMMERMANS 1962, 20).
