Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

ZEILEN

betekenis & definitie

is de kunst om door middel van uitgespannen zeilen gebruik te maken van de wind voor de voortbeweging van een vaartuig.

Reeds in de Oudheid beoefende men deze kunst; maar doordat toen de zeilen vnl. overdwars op het schip stonden en de schepen als regel zonder kiel of zwaard voeren, werd toen alleen ruim- en voor de wind gezeild. Tegen de wind werd geroeid. Later leerde men het zgn. laveren (kruisen) - tegen wind in varen -, waarbij bleek dat men een hoge aan de windse koers kon bereiken door het meer in de lengterichting van het schip plaatsen der zeilen en door gebruik te maken van een kiel of zwaard(en).

De zeilsport als pleziervaren zoals wij deze thans kennen kreeg eerst in het begin der 19de eeuw in Nederland enige betekenis. Dat de zeilsport zich in Nederland met zijn uitgebreide Friese merengebieden en de Hollandse zeilcentra (Kager-, Loosdrechtse- en Westeinder Plassen) zich tot een van Nederlands meest beoefende takken van sport heeft ontwikkeld, is niet verwonderlijk. Tot deze grote ontwikkeling, die van de periode na Wereldoorlog I dateert, heeft de Friese ontwerper der B.M. (Bergumermeer-) klasse Bulthuis uit Bergum veel bijgedragen. Door het invoeren van de lattenbouw maakte hij het bouwen van scheepjes tot amateurwerk en zo kon vooral de groep der klein-watersport-beoefenaren zich belangrijk uitbreiden.

Ook de categorie der zeezeilers, en hieronder worden verstaan zij die het IJselmeer, de Wadden, Zeeuwse stromen, Noordzee en andere zeeën bevaren, is de laatste jaren belangrijk groter geworden.

De wedstrijdzeilsport (z jacht, 3) is er een waarbij hoge eisen aan haar beoefenaren worden gesteld. Hoge eisen van techniek en tactiek, aan reactie- en uithoudingsvermogen. In Nederland heeft deze wedstrijdzeilsport zich tot op hoog internationaal niveau ontwikkeld, getuige de vele goede resultaten door Nederlanders (speciaal in de kleinere klassen) op internationale ontmoetingen behaald. Z voorts jacht.

< >