Chinees generaal en staatsman (Wei-hoei-foe, Honan, 20 Sept. 1859 Peking 6 Juni 1916), werd in 1883 vertegenwoordiger der Chinese regering in Korea en onderscheidde zich door krachtig optreden tijdens de troebelen aldaar, welke aan de Chinees-Japanse oorlog voorafgingen.
In 1894 werd hij provinciaal rechter van Tsje-li en commandant van de troepen in deze provincie. Hij werd door keizer Kwang-sju ingewijd in diens tegen de keizerin-weduwe gerichte plannen voor een staatsgreep, doch lichtte de op haar hand zijnde opperbevelhebber van het leger in, waardoor de staatsgreep verijdeld werd. Yuan werd in 1900 gouverneur van Sjantoeng, waar hij de bokseropstanden wist te onderdrukken en als beschermer der buitenlanders optrad. In 1901 werd hij onderkoning van Tsje-li, in 1907 president van het ministerie van Buitenlandse Zaken te Peking. Toen in 1908 keizer Kwang-sju overleed, werd Yuan ingevolge diens laatste wens verbannen.
In 1911 riep de Chinese regering de hulp van Yuan in, om de revolutie te onderdrukken. In plaats hiervan onderhandelde Yuan echter met de opstandelingen en bracht de keizer tot abdicatie. Op 10 Mrt 1912 werd hij nu voorlopig, op 10 Oct. definitief president van de Chinese Republiek. Hij streefde naar steeds groter macht, ontbond in Nov. 1913 de Kwo-min-tang, zond in 1914 het parlement naar huis en liet zich door een door hem zelf benoemde raad tot dictator voor het leven kiezen. Ten slotte wilde hij zelfs de keizerstitel aannemen. Dit wekte echter zoveel verzet in het land, dat hij dit plan moest laten varen. Kort daarop overleed hij.
Lit.: R. Verbrugge, Yuan Che-k’ai. Sa vie et son temps (Les Grandes Figures de l’Orient, dl LV, 1934).
