is een voormalig eiland in de vroegere Zuiderzee en werd op 30 Oct. 1939 door een dijk met het vasteland van Friesland verbonden. Op 16 Dec. 1940 kwam de verbinding met Overijsel tot stand.
Het is 200 ha groot, vormt één gemeente met (1953) 5000 inw., v. w. (1947) 86 pct Geref., 12,5 pct Herv. en 1,5 pct andersdenkenden. Het bestaat uit drie verschillende delen: de westhelft is nl. een diluviale grindheuvel, tot 8 m hoog, het oostelijk gedeelte is een laag en vlak terrein, uit alluviaal zand bestaande, tot 2,2 boven volzee gelegen, dat in het N.O. in een smalle zandplaat eindigt, de Staart geheten, terwijl een nieuw gedeelte op polderniveau is ontstaan ten gevolge van de grenswijziging in 1950. Het lage gedeelte, dat wel 4/5 van het eiland beslaat, wordt als weiland gebruikt. Voor de uitbreiding der sterk groeiende gemeente werd in 1950 ruim 100 ha grond van de N.O.-polder aan Urk toegevoegd. Samen vormen zij het Dorp, verdeeld in 9 wijken. Aan de zuidzijde vindt men de haven en aan de westzijde een vuurtoren. Er bestaat thans enkel nog een bootverbinding met Enkhuizen (dagelijkse dienst). De dienst naar Kampen werd opgeheven toen Urk werd aangesloten aan het wegennet van de N.O.polder (Mei 1948). De bevolking leeft vnl. van visvangst en daarnaast van veeteelt, vooral runderteelt. Zij heeft door haar isolement veel oude gebruiken en zeden alsook haar eigen klederdracht behouden. Bij Urk is een werkhaven aangelegd voor de in uitvoering zijnde inpolderingswerken. Urk heeft een vissersvloot van ca 180 schepen. Met 50 hiervan wordt de Noordzeevisserij uitgeoefend, welke zeer belangrijk is. De overige worden gebruikt voor de IJselmeervisserij (paling en snoekbaars).Reeds in 966 werd Urk als eiland genoemd, hoewel het waarschijnlijk eenmaal door veenachtige gronden met de kust van Overijsel was verbonden.
Lit.: P. J. Meertens en L. Kaiser, Het eil. Urk (1942); G. Plomp, Urk. Sociografie van een eilandbevolking (1940).
