(of Tobith) is de held van een breedvoerig en stichtelijk verhaal met moraliserende strekking, dat tot de Apocriefe Boeken van het Oude Testament wordt geteld.
Het verhaalt de geschiedenis van een vrome Jood, Tobith, de zoon van Tobiël, die ten tijde van de Assyrische koning Esarhaddon (Sachardan) onder de ballingen te Ninevé leeft en daar met blindheid wordt geslagen. Hij zendt zijn zoon Tobias naar de stad Raghes in Medië. Deze trotseert onderweg alle gevaren onder de leiding van de aartsengel Rafaël, die hem als een onbekende reismakker vergezelt en bijstaat. Hij huwt in Ekbatana zijn nicht, de door de daemon Asmodaeus vervolgde Sara, de dochter van Raguël. Na hun behouden thuiskomst wordt de vader Tobith door de kracht van de engel genezen.
Het verhaal werd vermoedelijk tegen het eind der 2de eeuw v. Chr. te boek gesteld. Het Griekse origineel werd later in verschillende talen (o.a. in het Syrisch, het Latijn en ook in het Hebreeuws; bewerkt.
Lit.: F. Stummer, T., Judith, Esther (in: Die Echter Bibel, vol. 11, Würzburg 1950).
