Sir, Brits koloniaal ambtenaar (Port Morant 5 Juli 1781 - Highwood 5 Juli 1826), werd in 1806 gouvernementssecretaris op Pinang, in 1809 agent bij de Maleise staten op Malaka, knoopte als zodanig overal in de Archipel betrekkingen aan en vergezelde in 1811 lord Minto bij diens expeditie ter verovering van Java. Daarna werd hij luitenant-gouverneur van Java en Onderhorigheden.
Hij bracht aldaar vele hervormingen tot stand, voerde het landrentestelsel in, vermeerderde de openbare inkomsten, verbeterde de justitie en de politie, verzamelde statistische gegevens, herstelde het Bataviaasch Genootschap en deed zijn gezag gelden tegenover de inlandse vorsten; o.a. werd te Djokjakarta een oproer gedempt. In 1816 werd hij door beschuldigingen, door generaal Gillespie tegen hem ingebracht, tot aftreden genoopt en begaf hij zich naar Engeland, waar hij zijn History of Java (1817) in het licht gaf. Door de koning daarop tot baronet verheven en tot luitenant-gouverneur van Benkoelen benoemd, deed hij daar alles wat hij kon om de Nederlandse invloed op Sumatra tegen te gaan; van vèrstrekkende invloed is de stichting van Singapore geweest in 1819, welke vestiging zich ondanks Nederlandse protesten in korte tijd als vrijhaven tot grote bloei ontwikkelde. Nadat het tractaat van 1824 het Engelse Benkoelen aan Nederland had afgestaan, keerde Raffles naar Engeland terug. Ofschoon hij zich steeds een vijand van Nederland heeft betoond en hij aan het Nederlandse gezag en de handel veel afbreuk heeft gedaan, zijn zijn grote verdiensten ook door Nederlandse schrijvers erkend. Ook op wetenschappelijk gebied heeft hij zich onderscheiden.Bibl.: Substance of a Minute on the Introduction of an improved System of the Internal Management and the Establishment of a Landrental for the Island of Java (London 1814).
Lit.: Sophia Raffles, Memoir of the Life and Public Services of Sir T. R. by his Widow (London 1830); H. D. Levysohn Norman, De Br. heerschappij over Java en onderh., 1811-1816 (’s-Gravenhage 1857); P. K. v. d. Kemp, De teruggave der O.I. koloniën (’s-Gravenhage 1910); Sir Reginald Coupland, Sir St.
R. (nwe uitg. London 1934).
