Frans dichter (Clairac, Lot-et-Garonne, 1590 - Parijs 25 Sept. 1626) van Protestantse origine, maar die zich tegen het einde van zijn leven tot het Katholicisme bekeerde. Na enige zwerversjaren (o.a. in Nederland) kwam hij in dienst van verschillende grote heren, waardoor hij betrokken werd in de politieke intriges uit de eerste regeringsjaren van Lodewijk XIII.
Met enkele andere militante atheïsten als Vanini behoorde hij tot de markante vertegenwoordigers van de brede anti-orthodoxe onderstroom uit het Franse geestesleven van die tijd. De publicatie van de obscene bundel Le Parnasse satyrique (1623), waaraan Viau onschuldig was, gaf de Jezuïeten aanleiding hem aan te klagen bij het Parlement. Na een schandelijk langdurig proces werd hij eerst ter dood veroordeeld, daarna begenadigd (1625), maar de slechte behandeling in de gevangenis had zijn gezondheid geknakt. Als dichter wist Viau in frisse, moderne taal zijn persoonlijke gevoelens vorm te geven: zijn liefde voor de natuur, zijn passie voor Caliste. Krachtiger is zijn proza, vooral in de Fragments d’une histoire comique. Veel succes oogstte hij met zijn treurspel Pyrame et Thisbé (gespeeld 1621, gepubl. 1623).DR R. WIARDA
Bibl. : Les œuvres du Sr Théophile (1621) ; Nouveau recueil de diverses poésies (1622); Œuvres complètes, p.p. Alleaume (1856, 2 vol.); Œuvres poétiques, p.p. Lefèvre (1926); Pyrame et Thisbé, p.p. J. Hankiss (Strasbourg 1933).
Lit.: A. Adam, Th. de V. et la libre pensée française en 1620 (1935) , F. Lachèvre, Le procès de Th. d. V. (1909, 2 vol.).
