Grieks filosoof en schrijver (Cyrene ca 370 n. Chr. - Ptolemais 415), studeerde filosofie te Alexandrië onder Hypatia.
In 398 werd hij door zijn stadgenoten naar keizer Arkadios te Constantinopel gezonden om een vermindering van belastingen te vragen. Toen sprak hij in diens tegenwoordigheid zijn beroemde voordracht Over Koningschap (uitg. d. J. G. Krabinger, 1825) uit, waarin hij het ideale type van een vorst geeft. Sinds 403 getrouwd met een Christenvrouw, verloor hij drie kinderen. Later trok hij zich terug op een villa waar hij o.a. tien Hymnen aan de Drieëenheid schreef, waarin men elementen van de Christelijke godsdienst zowel als Neoplatonische opvattingen vindt, verder 156 brieven die bewaard zijn, veel inlichtingen over zijn tijd geven en de bewondering van Photios opwekten, en een literair spel Lof van de Kaalhoofdigheid (uitg. d. J. G. Krabinger, met vert. 1834). Toen hij door patriarch Theophilos van Alexandrië als bisschop van Pentapolis voorgesteld werd, antwoordde hij dat hij dat niet wilde, omdat hij getrouwd was en omdat hij sommige Christelijke beginselen niet kon erkennen, zoals de lichamelijke opstanding. Hy werd toch tot bisschop gewijd (410) en was buitengewoon zorgzaam voor zijn kudde.
Bibl.: Opera omnia, recogn. J. G. Krabinger, I (Landeshuti 1850), ed. D. Petevius bij Migne, Patr. graeca LVI (1864). Brieven in: Epistolographi graeci ed. R. Hercher (Parisiis 1873), hymnen in: Anthologia graeca carminum christianorum adorn. W. Ghrist et M. Paranitis (1871).
Lit.: G. Grützmacher, S.v.K. (Leipzig 1913); W. Lang, Das Traumbuch des S. v. K. (1926); X. Simeon, Untersuchungen zu den Briefen des Bischofs S. v. G. (Paderborn 1933); I. Hermelin, Zu den Briefen des Bischofs S., diss. Uppsala (1934); G. Lacombrade, S. de G. (Paris 1951); A. J. Visser, S. v. S., in: Ned. Archief v. Kerkgesch. XXXIX (1952).
