(in de Middeleeuwen: Sredetz), hoofdstad van de volksrepubliek Bulgarije, ligt op 23°19' O.L. en 42°42' N.Br. op ca 550 m hoogte aan de Bogana (zijrivier van de Isker) in een vlakte tussen de Etropol-Balkan in het N. en de Vitosja in het Z. op een belangrijk wegen- en spoorwegkruispunt. De stad telt (1947) 434.900 inw.
De acentrische ligging is een gevolg van het feit, dat Sofia tot Bulgaarse hoofdstad werd verheven (1878), toen Oost-Roemelië nog onder Turkse souvereiniteit stond. De verbindingen met de andere landsdelen zijn echter, het bescheiden verkeersapparaat in aanmerking genomen, goed. De stad is sedert 1878 in Europese stijl uitgebreid, slechts de binnenstad herinnert nog aan het oorspronkelijke oriëntaalse karakter.Van de moskeeën zijn er een aantal als Christelijke kerk in gebruik, één er van, de Boeioek moskee (Rode moskee) is tot museum ingericht, de Banja Bashi moskee doet nog als zodanig dienst. Bezienswaardig zijn verder: het voormalig koninklijk paleis, het parlementsgebouw (Sobranje), de nieuwe Alexander Newski kerk, de grootste Gr.-Orthodoxe kerk op de Balkan, de ruïnes van de St Sofia (waarnaar de stad is genoemd), en de warme, zwavelhoudende bronnen, o.m. bij de moskee Basji Dsjamisi. Behalve de normale regeringsinstellingen heeft Sofia een universiteit (gesticht 1904), een nationale bibliotheek, een museum, meteorologisch observatorium, krijgsschool, landbouwschool en talrijke vakscholen, een radiozender en een vliegveld. Sofia is de zetel van de exarch en van een metropoliet der Bulgaarse kerk en van een apostolisch vicaris der R.K. kerk. De industrie omvat linnen- en zijdeweverij, looierij, bierbrouwerij, zeep-, suiker- en papierindustrie en spiritusfabricage.
Geschiedenis.
Sofia heette in de Romeinse tijd naar de Thracische stam der Serden Serdica of Sardica. Onder keizer Aurelianus werd het hoofdstad van de provincie Dacië. In 447 werd de stad door de Hunnen verwoest. Sedert 809 heersten er de Bulgaren. In de 14de eeuw kwam de naam Sofia op (naar de vroegmiddeleeuwse kathedraal van St Sophia). In 1382 werd het veroverd door de Turken. Het kruisleger van koning Wladimir III van Polen en Hongarije veroverde en verbrandde Sofia in 1443. maar de Turken herstelden hun macht en maakten het tot residentie van de gouverneur-generaal (die bijna het gehele Balkan-schiereiland beheerste) tot 1878, toen de Russen het veroverden en het hoofdstad van het nieuwe Bulgarije werd.
