Oostenrijks mediaevist (Aken a. d. Elbe 18 Dec. 1826 - Meran 21 Apr. 1908), studeerde te Halle en Berlijn en zette na zijn promotie in 1850 zijn studiën voort te Parijs.
Na 1856 was hij verbonden aan het Institut für österreichische Geschichtsforschung te Wenen (sedert 1869 als directeur), dat hij als centrum voor de beoefening van de historische hulpwetenschappen tot bloei bracht. Inmiddels was hij in 1857 hoogleraar geworden te Wenen. In 1875 ontving hij de leiding van de Diplomata-afdeling der Monumenta Germaniae Historica. Na de openstelling van het Vaticaanse archief door paus Leo XIII in 1881 nam hij het initiatief tot de stichting van het Oostenrijkse Historische Instituut te Rome, dat hij aanvankelijk uit Wenen leidde en waarvan hij van 1891-1901 ter plaatse directeur was.
Met J. Ficker was hij de grote baanbreker van de nieuwe oorkondenleer. Bij zijn onderzoekingen hield hij zijn aandacht gericht op de kanselarijen, op hun organisatie, hun werkwijze en hun personeel en op de schrijfhand van de onderscheiden klerken. De critiek van stijl en bewoordingen heeft hij tot grote volkomenheid gebracht.
DR A. G. JONGKEES
Bibl.: Frankreich und Burgund um die Mitte des 15. Jahrh. (1858); Monumenta graphica medii aevi (10 afl., 1858-1883); Beiträge zur Diplomatik I-VIII (Sitzungsber. der k. Akad. d. Wissensch. in Wien, Phil.-hist. Cl., Bd XXXVI, XXXIX, XLVII, XLIX, LXXXV, XCIII, CI, 1861-1882); Acta regum et imperatorum Karolinorum (2 dln, 1867); Kaiserurkunden in Abbildungen (met H. v. Sybel, 11 afl., 1880-1891, tekst 1891); Documenti per la storia ecclesiastica e civile di Roma (1886); Liber Diurnus Roman.
Pontificum (1880); Denkwürdigkeiten en Röm. Erinnerungen (zie onder Lit.).
Lit.: W. Erben, Th. S., Denkwürdigkeiten aus der Werdezeit eines deutschen Geschichtsforschers (1926); L. Santifaller, Th. v. S., Römische Erinnerungen etc. (Veröffentl. Inst. f. österr.
Gesch.forsch., 1947); H. Steinacker, Th. v. S. (1907, herdr. in: Volk und Gesch., Ausgew. Reden und Aufsätze, 1943, blz. 489-506); O. Redlich, Th. S., Werdezeit und Persönlichkeit (in: Mitt.
Inst. f. österr. Gesch. forsch. XLII, 1927, blz. 153-164).
