havenstad in Z.O.-Rusland, ligt in het Z.W. van het schiereiland Krim, telt (1939) 112.000 inw. Er zijn grote scheepswerven en dokken, terwijl de haven een belangrijke functie vervult in het scheepsverkeer op de Zwarte Zee.
Tevens is er een marinebasis gevestigd. Door het aangename subtropische klimaat komen er jaarlijks talrijke badgasten, vooral uit de hogere Russische partijkringen.Sebastopol (Gr.: Sebastos = Augustus, dus: keizerstad) is gesticht in 1774, toen Catharina II de Krim veroverde en grootse plannen koesterde voor het herstel van het Byzantijnse rijk. Sedert 1826 was de stad versterkte oorlogshaven. In de Krimoorlog werd zij na een elfmaands beleg (1854-1855), waarin zij geheel in puin geschoten was, door Franse en Britse strijdkrachten veroverd. De belegeraars had deze verovering meer dan 80.000, de Russen bijna 120.000 man gekost. In Nov. 1905 brak een opstand uit op de Zwarte-Zeevloot, die Sebastopol tijdelijk in handen der rode matrozen bracht. Op 1 Mei 1918 werd Sebastopol door Duitse troepen bezet, daarna was het in de burgeroorlog tegen de bolsjewieken het laatste bolwerk van de tsaristische generaal Wrangel (tot 14 Nov. 1920).
De stad is gedurende Wereldoorlog II wederom het middelpunt geweest van zeer felle militaire acties. Nadat de Duitsers in Oct. 1941 de landengte van Perekop bij verrassing hadden genomen, daarna de Krim bezet en de marinebasis Sebastopol ingesloten, staken de Russen gedurende hun winteroffensief de Straat van Kertsj weer over, waardoor het Duitse belegeringscorps voor Sebastopol ernstig in de rug werd bedreigd. Daar het voor de Duitsers bovendien van groot belang was onbeperkt heer en meester te zijn op de Krim, werd het 11de Duitse leger van kolonel-generaal von Manstein ingezet om Sebastopol te nemen en de Krim verder geheel te zuiveren. Op 8 Mei 1942 begon von Manstein met de uitvoering van zijn opdracht. Hij wist in een paar dagen de Russische positie bij Kertsj te nemen, wendde zich daarna tegen Sebastopol en opende de 20ste Mei buitengewoon hevige bombardementen op de stad.
Eerst op 4 Juli 1942 viel Sebastopol. Met grote verbetenheid en dapperheid hebben aanvallers en verdedigers gestreden en aan beide zijden waren de verliezen dan ook enorm. Van 22 Apr. - 9 Mei 1944 werd Sebastopol opnieuw belegerd toen de Russen in het raam van hun grote offensieven van 1944 de Krim op de Duitsers heroverden. In de avond van 9 Mei drongen de Russen, ondanks de fanatieke tegenstand van het garnizoen, de stad binnen en 10 Mei werden de laatste verdedigers bij het inschepen om geëvacueerd te worden aan de zeekust krijgsgevangen gemaakt.
