Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SCHOORSTEEN

betekenis & definitie

noemt men bouwkundige constructies, die dienen voor het afvoeren van verbrandingsgassen (rook). Schoorstenen of rookkanalen worden bij ons voor woningen meest 22 × 22 cm in doorsnede gemaakt in verband met ons steenformaat (zie baksteen).

Een kamerschoorsteen bestaat uit de boezem en de stoel. De stoel wordt bekleed met de schoorsteenmantel en behoort gemetseld te worden op een stenen of gewapend-betonplaatje, dat zo breed is, dat de kachel of haard er ook op geplaatst kan worden. In de stoel wordt een nisbus ingemetseld, waarin de aansluiting met de kachelpijp plaats vindt. Er mag nooit hout in de wanden van een rookkanaal zitten. Bij het passeren van een balklaag moet daarom daarin een raveling gemaakt worden. Schoorstenen worden meest, vooral bij meerverdiepinghuizen, gecombineerd, daar dit ruimte en materiaal spaart, steviger is en een betere trek (door geringere afkoeling) waarborgt. De wand tussen 2 rookkanalen noemt men een tong. Komt in meer boven elkaar gelegen vertrekken de schoorsteen op dezelfde plaats, dan is het nodig om de kanalen te laten verspringen.

Economischer is het, op de begane grond één kanaal te metselen, op de eerste verdieping twee en eerst op de tweede verdieping drie. Het betonplaatje dient voor het dragen van de mantel. Bij goede uitvoering maakt men onder de nisbus een roetzak met roetluik. Bevindt zich de plaats, waar de schoorsteen door het dak gaat, niet loodrecht boven die, waarop hij zich in het vertrek bevindt, dan is het nodig de schoorsteen te slepen d.i. onder een bepaalde helling te metselen. Wordt deze afwijking van de verticaal groter dan ca 15°, dan is het nodig, de schoorsteen te ondersteunen op slapers, dat zijn schuin geplaatste houten of stalen balken, die beneden op de balklaag steunen en boven bijv. tegen de nok van het gebouw. Boven op de groep schoorstenen komt een betonplaatje, waarin de verglaasde schoorsteenpotten geplaatst worden.

< >