Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

REICHSDEPUTATIONSHAUPTSCHLUSS

betekenis & definitie

noemt men het resultaat van de beraadslagingen van een deputatie, ingesteld door de Rijksdag van Regensburg (1801), waarbij het aantal souvereine staatjes van het Duitse Rijk teruggebracht werd van ca 1800 tot ca 60 (25 Febr. 1803). Krachtens de bepalingen van de Vrede van Lunéville (1801) (z Frankrijk en Duitsland, geschiedenis) was aan de Franse republiek de linker Rijnoever afgestaan en zouden de wereldlijke vorsten, die daar gebied verloren hadden, schadeloos gesteld moeten worden op de rechter Rijnoever.

Deze schadeloosstelling werd gevonden door de secularisatie van de kerkelijke gebieden en de mediatisatie van bijna alle vrije steden (uitgezonderd alleen de Hanzesteden, Frankfort a. d. Main, Neurenberg en Augsburg) en rijksriddervorstendommetjes. De Duitse staten die het meest profiteerden waren Pruisen, Beieren, Württemberg, Baden en Hessen-Kassel. Daar de drie laatstgenoemde, waarvan de vorsten Protestant waren, tot keurvorstendommen werden verheven, was het voortaan uit met het historisch overwicht van de R.K. partij in het keurvorstencollege.

< >