Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

RECEPTIE

betekenis & definitie

(juridisch) (van Lat.: recipere, ontvangen, opnemen) is het in de geschiedenis van het recht veelvuldig voorkomend verschijnsel dat een bepaalde rechtsregel of een gehele rechtsregeling door het ene rechtsstelsel uit een ander wordt overgenomen. Zo heeft het Romeinse recht regels aan andere antieke rechten ontleend en kan men ook binnen het raam van het Romeinse recht van receptie van regels en begrippen van het jus* honorarium door het jus* civile spreken.

Ook in moderne tijd is het overnemen van gehele wettelijke regelingen door een ander volk niet zeldzaam. Meer in het bijzonder bedoelt men met „de Receptie” het verschijnsel, dat sinds de late Middeleeuwen het Romeinse recht, zoals dat door Justinianus was gecodificeerd in het Corpus* iuris civilis en door de middeleeuwse rechtswetenschap, met name door de glossatoren* en post-glossatoren*, uitgelegd, in de meeste landen van Europa, hier meer en daar minder, als geldend recht is aangenomen en door de rechtspraak toegepast. Door zijn gevolgen voor de gehele rechtsontwikkeling van West-Europa is de Receptie, waarvan de bijzonderheden nog onvoldoende onderzocht zijn, van een betekenis geweest die moeilijk kan worden overschat. In Nederland begon deze Receptie in de 15de eeuw; en tot de invoering (in 1809) van het Wetboek Napoleon, ingerigt voor het koningrijk Holland heeft hier het Romeinse recht subsidiair gegolden, d.w.z. dat het door de rechtspraak werd toegepast, voor zover het inheemse recht zweeg, z Oud-Vaderlands recht.Lit.: R. Feenstra, Verkenningen op het gebied der Receptie v. h. Romeinse Recht (inaug. oratie Utrecht 1950) (met lit. opg.); Fr. Wieacker, Privatrechtsgeschichte der Neuzeit (Göttingen 1952); Paul Koschaker, Europa und das Römische Recht (1947).

< >