Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

Piet Hein (schip)

betekenis & definitie

naam van tal van oorlogsschepen in de Nederlandse geschiedenis. De bekendste zijn:

I. Een linieschip (1774), 56 stukken; lang 155, breed 43 voet, diepgang 20 palen, dat deel uitmaakte van de scheepsmacht van de schout bij nacht J. A. Zoutman in de zeeslag bij Doggersbank op 5 Aug. 1781 tegen de Britse vloot onder Parker, waarbij het schip zich onderscheidde doch zwaar werd gehavend. In 1795 was de bodem vlaggeschip van de fungerend admiraal te Den Helder, kapitein ter zee Reyntjes, bij de overgave van het materieel op 23 Jan. 1795 aan de ex-luitenant ter zee De Winter, général de brigade. In 1796 was het het vlaggeschip van het eskader onder vice-admiraal Braak naar West-Indië, dat op 23 Febr. uitzeilde tegelijk met een eskader naar Oost-Indië. Braak overleed in hetzelfde jaar in de West (12 Aug.), terwijl zijn vlaggeschip daar is afgekeurd en voor sloop verkocht in 1798.

II. Een in Wereldoorlog II verloren gegane Nederlandse torpedobootjager, nagenoeg van hetzelfde type als Hr. Ms. „Banckert”. Het schip kwam in 1928 gereed en vertrok hetzelfde jaar naar Ned. Indië. Behoudens een kort verblijf in Nederland in 1934, heeft het schip steeds in de Indische wateren dienst gedaan.

Na het uitbreken van Wereldoorlog II verrichtte het escortediensten en werd later ingedeeld bij de Combined Striking Force. Het maakte diverse acties mee en nam ten slotte op 19 Febr. 1942 deel aan het nachtgevecht in Straat Badoeng, als leider van een verband torpedobootjagers, te zamen met USS. „Ford” en „Pope”. Het schip werd tijdens het gevecht door granaten en torpedo-treffers zwaar beschadigd, geraakte ook in brand, en ging uiteindelijk, tot het laatste toe het vuur beantwoordend, ten onder.

III. Een in 1945 van de Britse Marine overgenomen, in 1943 als Hr. Ms. „Serapis” in dienst gestelde torpedobootjager van hetzelfde type als de huidige Hr Ms „Evertsen”*. Het schip heeft sindsdien de meeste tijd in Indische wateren vertoefd en aldaar bijgedragen in de handhaving van orde en rust, en nam in Juli 1947 deel aan de landingsactie voor Pasir Poetih op Oost-Java. Het schip keerde kort daarna terug naar Nederland.

KAPT.-LT T. ZEE MR S. A. L’HONORÉ NABER

< >