Diplomatieke, is een schriftelijke mededeling, uitgewisseld tussen diplomatieke agenten of tussen hen en de ministers van Buitenlandse Zaken van de regeringen, waarbij zij zijn geaccrediteerd. Zij verschillen van gewone brieven door haar meer formeel karakter en doordat zij zaken van meer onmiddellijk of bijzonder belang betreffen.
Soms bevat een notawisseling een overeenkomst en heeft dan de kracht van een verdrag.
Collectieve nota’s zijn gemeenschappelijke nota’s, getekend door de vertegenwoordigers van verschillende mogendheden. Zij dienen om bepaalde wensen of interpretaties van de landen, voor welke zij zijn ondertekend, meer kracht bij te zetten en leggen nadruk op het gemeenschappelijk karakter der aangelegenheid, waarop zij betrekking hebben. Een voorbeeld van een collectieve nota is die, welke op 22 Apr. 1833 door dr gevolmachtigden van Engeland en Frankrijk aan de Nederlandse gezant te Londen over de uiteindelijke voorwaarden van de afscheiding van België werd overgereikt.
Identieke nota’s zijn nota’s, die naar vorm en inhoud aan elkander gelijk zijn, maar elk afzonderlijk door de vertegenwoordigers van de verschillende mogendheden worden overgegeven. Van de collectieve nota’s onderscheiden zij zich, doordat zij minder het gewicht op het gemeenschappelijk karakter doen vallen. Zo werden in 1822, op het congres te Verona, in plaats van een collectieve nota identieke nota’s aan de Spaanse regering overgegeven, om tegemoet te komen aan de wensen van Engeland, dat tegen een interventie van het Europees Concert in Spanje gekant was.
Circulaire-nota's zijn gelijkluidende nota’s, die door een mogendheid aan andere mogendheden worden gezonden. Een voorbeeld verschaffen de nota's, die Thiers op 9 Nov. 1870 over de voorgestelde wapenstilstand aan de vertegenwoordigers van de grote mogendheden, geaccrediteerd bij de Regering van Nationale Verdediging, deed overreiken.
Vertrouwelijke (confidentiële) nota’s hebben tot doel om, door uitvoerig rekenschap te geven van de opvattingen en bedoelingen van regeringen en haar gevolmachtigden, vertrouwen te wekken.
Mantelnota is de benaming van een stuk, dat een aantal nota’s van politieke aard tot één geheel verenigt en een samenvatting van haar inhoud geeft.
Naast al de bovengenoemde nota's, die ondertekend worden overgereikt (notes signées), kent men ook de zgn. notes verbales, die ongetekend worden overgegeven. Dit zijn slechts een soort van memoranda en zij bevatten een korte samenvatting van mondelinge mededelingen of besprekingen. Nota’s ad referendum worden door diplomatieke agenten aan hun eigen regeringen gericht om nieuwe volmachten te vragen aangaande vraagstukken, die in hun instructie niet zijn voorzien.
MR L. V. LEDEBOER
Lit: F. Hoch,Die völkerrechtl. Verpflichtung d. Staaten durch Regierungsakte (Zürich 1947).
