volledig geheten Gaius Musonius Rufus, een Romein uit de stand der equites, afkomstig uit Volsinii in Etrurië, leefde in de 1ste eeuw n. Chr.
Hij was een der bekendste aanhangers van de Stoïcijnse wijsbegeerte, die een meestal bedekte oppositie voerden tegen het heersende regime, en wegens zijn edel karakter en de invloed van zijn woord bij zijn volgelingen zeer gezien, doch trachtte tevergeefs met zijn „niet bij de tijd passende wijsheid” (Tacitus, Hist. III 81) te bemiddelen in de burgeroorlog tussen Vitellius en Vespasianus. In 65 werd hij door Nero verbannen naar een woest eilandje in de Aegaeïsche Zee, omdat hij in de samenzwering van Piso betrokken zou zijn. Onder Galba teruggekeerd, mocht hij in Rome blijven, toen Vespasianus alle filosofen verbande. Vermoedelijk heeft hij uitsluitend mondeling in diatriben en Socratische gesprekken zijn op de ethiek en het practische leven betrekking hebbende beginselen verkondigd. De in het Grieks geschreven fragmenten en brieven, die op zijn naam staan, berusten, wat de eerste betreft, op aantekeningen van zijn leerlingen, terwijl de brieven latere vervalsingen zijn.Lit.: ed. O. Hense (Leipzig 1905); M. P. Charlesworth, Five Men (1936); G. E.
Lutz, M. R., the Roman Socrates (met tekst en inl.), in: Jale Classic. Stud., X, pp. 1-147 (1947); M. Pohlenz, Die Stoa (Göttingen 1948) I p. 284-287; p. 300-303; II p. 145; A. C. van Gey tenbeek, M. R. en de Griekse Diatribe (diss. Utr. 1948).
