Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

Maximilian HARDEN

betekenis & definitie

Duits journalist (Berlijn 20 Oct. 1861 - Montana Vermala 30 Oct. 1927), heette tot 1886 Isidor Witkowski. Op 16-jarige leeftijd ging hij van de Joodse godsdienst over tot het Christendom.

Harden legde als journalist een buitengewone begaafdheid aan de dag en verwierf zich een gevreesd gezag door zijn schitterende essays over het politieke en intellectuele leven van zijn tijd, van 1892-1923 in het door hem gestichte weekblad Die Zukunft. Zijn ironie en satire ontzag geen reputaties en was vaak gegrond op voortreffelijke informatie; zijn critiek richtte zich o.a. tegen de tegenstanders van de vurig door hem vereerde Bismarck, sedert 1898 tegen het socialisme (Bebel). Zijn onthullingen over de hofkliek onder Willem II (Die Liebenburger Tafelrunde) hadden een van de vele processen tegen Harden ten gevolge, doch dit betekende slechts de ondergang van Philipp zu Eulenburg* (1906). Tijdens Wereldoorlog I gold zijn onafhankelijke critiek zelfs het Duits opperbevel. In 1922 pleegden nationalisten een aanslag op hem; van de gevolgen hiervan is hij nimmer hersteld.Bibl.: Apostata (1892); Literatur und Theater (1896); Köpfe (4 dln, 1905-1915); Krieg und Friede (2 dln, 1918); Deutschland, Frankreich, England (1923); Von Versailles nach Versailles (1927).

Lit.: H. Delbrück, Kautsky und H. (1920).

< >