Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

LENA

betekenis & definitie

de oostelijkste van de drie grote Siberische rivieren die in de Noordelijke Ijszee uitmonden, heeft een lengte in rechte lijn van 2450 km, een stroomontwikkeling van ca 4800 km en een stroomgebied van 2,56 millioen km2. De rivier, een van de langste stromen ter wereld, ontspringt nabij de N.W. oever van het Baikal-meer, op de W. helling van het Baikal-gebergte.

In haar bovenloop stroomt zij met diep (soms 300 m) ingesneden dal door het Centrale Siberische Hoogland; talrijke stroomversnellingen belemmeren hier de scheepvaart. Door de arme bodem is landbouw in dit gedeelte van haar stroomgebied niet wel mogelijk; houtkap en jacht zijn de voornaamste middelen van bestaan. Na de samenvloeiing met de Vitim verbreedt het dal zich tot een open vlakte, de bedding wordt breder en de stroom trager. Vooral tussen Jakoetsk en Shigansk is de Lena zeer breed (meer dan 11 km); hier zijn vele riviereilanden. In het laagland van de Midden-Lena en zijrivieren zijn landbouw en veeteelt de middelen van bestaan. Verder stroomafwaarts is de breedte geringer, bij Boelon slechts 2,6 km, doch aan de mond 10 km. De Lena mondt met 7 hoofdarmen (doch wel met 40-50 kleinere armen) uit de in Laptew Zee (Nordenskiöldzee), een deel van de Noordelijke Ijszee. De delta, vele malen groter dan die van de Wolga, is ca 400 km breed. Hoewel de rivier in het Z. 160 dagen en nabij de monding 120 dagen per jaar vrij is van ijs, wordt de monding soms het gehele jaar door geblokkeerd door ijsvelden. De voornaamste zijrivieren zijn de Kirenga, de Vitim, de Olekma, de Aldan en de Wiljoei. Het stroomgebied van de Lena en zijrivieren is zeer rijk aan delfstoffen; de bodem bevat goud, platina, steenkool, ijzererts en petroleum. Jakoetsk is de enige nederzetting van betekenis langs de gehele loop. In en nabij de delta, die voor het eerst in 1637 bereikt werd, zijn in Wereldoorlog II enkele belangrijke visserijcentra gesticht.

< >