is de vergadering van enkele leden van de Staten van Holland, in 1575 ingesteld, om een college te hebben, dat in dagelijkse zaken met de uitvoerende macht kon worden belast. Oorspronkelijk bedoeld voor Holland en Zeeland, werd hij door het laatste gewest niet erkend.
Hij heeft slechts kort bestaan; zijn taak ging geheel over op de Gedeputeerde Staten of Gecommitteerde Raden.Toen de Unie van Utrecht gesloten was (1579) om de opstand met meer kracht voort te zetten, vormde men als uitvoerend orgaan een „College voor de Nadere Unie”, dat spoedig weer opgeheven werd, doordat de Staten-Generaal in 1581 naast Anjou een „Landraad” benoemden, die de nieuwe heer in het regeren zou bijstaan. Maar de oorlogvoering, in hoofdzaak uitlopend op een verdediging van de gewesten ten N. van de grote rivieren, vereiste ter plaatse een krachtig uitvoerend gezag en daarom werd in 1582 een aparte „Landraad beoosten Maze” ingesteld, ondergeschikt aan de Landraad, maar de zelfstandigheid der gewesten gunde hem weinig macht. Na het vertrek van Anjou vervielen beide Raden; hun taak werd enigszins overgenomen door de nieuwe Raad van State (1585).
DR H. A. ENNO VAN GELDER
Lit.: J. C. N. de Pater, De Landraad bewesten Maze tot de komst van Anjou (Bijdr. Vad. Gesch. 5de reeks VIII, 1921 en IX, 1922).
