naam van ROOMS-DUITSE koningen en keizers:
Koenraad I,
hertog der Franken (gest. 23 Dec. 918), werd onder de invloed van Hatto I, aartsbisschop van Mainz, in Nov. 911 na het sterven van de laatste Karolinger in Duitsland, Lodewijk het Kind, tot koning gekozen. Gedurende zijn regering had hij moeite zich door de andere hertogen te doen gehoorzamen. Lotharingen erkende hem in het geheel niet. Mede hierom was hij niet in staat aan de invallen der Hongaren paal en perk te stellen. Op zijn sterfbed zou hij zelf zijn machtigste tegenstander Hendrik I van Saksen, die hem in 915 verslagen had, als opvolger hebben aangewezen.
Lit.: E. Dümmler, Gesch. des ostfrankischen Reiches (2de dr., 1888); J. F. Böhmer, Die Urkunden Konrads I. (1859); Th. Sickel, Die Urkunden Konrads I., Heinrichs I. und Ottos I. (Mon. Germ. Hist., Diplom, reg. et imp. Germ. I, 1879-1884).
Koenraad II,
de Salier, Rooms-Duits keizer (ca 990 - Utrecht 4 Juni 1039; regeerde van 10241039), werd na het uitsterven van het Saksische Huis bij Mainz in Sept. 1024 tot Duits koning gekozen, in 1026 tot koning van Italië en 26 Mrt 1027 tot Rooms keizer gekroond. Van grote betekenis was de verwerving in 1032 (’33 van het koninkrijk Bourgondië na de dood van de laatste koning aldaar: minder bezwaarlijk werd nu in het vervolg het contact tussen Duitsland en Italië. Meester was Koenraad II daar echter pas na de overwinning op de pretendent graaf Odo van Champagne (1033-1034). In Noord-Italie regeerde hij met behulp van Duitse bisschoppen, die hij later echter van zich vervreemdde door concessies aan de Italiaanse adel. Vandaar de opstand in 1037 van Aribert, aartsbisschop van Milaan, die zich ook met Odo verbond. Deze viel Lotharingen binnen, maar werd teruggedreven.
Lit.: K. Hampe, Deutsche Kaisergesch. in der Zeit der Salier und Staufer (6de dr., 1929); H. Bresslau, Jahrbücher des deutschen Reiches unter Konrad II. (2 dln, 1879-1884); Idem, Die Urkunden Konrads II. (Mon. Germ. Hist., Diplom, reg. et imp. Germ. IV, 1909); J. O. Plassmann, Das Leben Kaiser K.s II. des Saliers (1929)
Koenraad III,
Rooms-Duits koning (ca 1093 Bamberg 15 Febr. 1152; regeerde van 1138-1152), was de eerste Duitse koning uit het Huis Hohenstaufen. Hij was de zoon van Agnes, zuster van de kinderloos gestorven Rooms-Duitse keizer, Hendrik V, en van Frederik I, hertog van Zwaben. In 1127 was hij reeds tegenkoning geweest van Lotharius III van Supplinburg. Bij de dood van deze laatste werd hij, als candidaat van paus Innocentius II, 13 Mrt 1138 tot Rooms-koning gekozen en gekroond tegen de candidatuur in van de machtige Hendrik de Trotse, hertog van Saksen en Beieren, die zich bij deze verkiezing niet neerlegde. Dit gaf aanleiding tot het langdurige conflict tussen Welfen en Hohenstaufen, dat voorgoed uitbrak met het optreden van Hendrik de Leeuw, zoon van Hendrik de Trotse. De kruistocht waartoe Koenraad zich door de beroemde prediker Bernardus van Clairvaux liet overhalen (11471149) had generlei succes. Zijn regeringsperiode was voor Duitsland een tijd van feodale anarchie.
Lit.: W. Bernhardi, Jahrbücher des deutschen Reiches unter Konrad III. (2 dln, 1883).
Koenraad IV,
Rooms-Duits koning en koning van Napels en Sicilië (Andria, in Apulië, 25 Apr. 1228 - bij Lavello 21 Mei 1254; regeerde van 1250 tot 1254), was de laatste regerende vorst uit het Huis Hohenstaufen. Reeds in Febr. 1237 was hij te Wenen door bemiddeling van zijn vader keizer Frederik II tot Rooms-koning gekozen en streed in Duitsland na de afzetting van zijn vader door paus Innocentius IV in 1245 tegen de tegenstanders der Hohenstaufen, de tegenkoningen Hendrik Raspe en Willem II van Holland. Na de dood van keizer Frederik in Dec. 1250 verliet hij Duitsland en trok over de Alpen, om Napels en Sicilië tegen de Welfen te verdedigen. Ofschoon hij over het algemeen in deze strijd wel succes had, vernietigde zijn plotselinge dood de zaak van zijn geslacht. Hij liet slechts een tweejarig zoontje na (z Konradijn).
Lit.: Zeiler, Konrad IV. in Italien (1907); K. G. Hugelmann, Die Wahl Konrads IV. zu Wien 1237 (1914).
