Duits zendeling (Pyricz 8 Juli 1803 - Hongkong 9 Aug. 1851), werd met steun van koning Frederik Willem III van Pruisen opgeleid aan de zendingsschool van Jaenicke te Berlijn en nadien aan die van het Nederlands Zendelinggenootschap te Rotterdam, dat hem in 1826 uitzond. Hij kwam op Riouw, waar hij zich wijdde aan zendingswerk onder Chinezen.
In 1828 ging hij naar Bangkok en vertaalde daar een groot gedeelte van de Bijbel in het Siamees. In 1831 ging hij naar China. Daar ondernam hij van Macao uit veelvuldige en uitgestrekte zendingsreizen en schreef en verspreidde Christelijke traktaten in ontzaglijke hoeveelheden. Om zijn grote kennis van het Chinees, het Japans en verschillende andere Oosterse talen werd Gützlaff aangesteld tot gezantschapssecretaris en tolk der Engelse regering en bewees deze belangrijke diensten in de Opiumoorlog. Na beëindiging daarvan kon de zendingsarbeid in Cnina worden uitgebreid. Hij stichtte een Chinese vereniging, met het doel de evangelisatie in China door Chinezen te bevorderen.
Zijn Europese medewerkers waren echter niet voor hun taak berekend. Toen hij van een propaganda-reis door vele landen naar Europa (1849) terugkeerde, bleek veel van het door hem opgezette werk te zijn ineengestort. Gützlaff’s betekenis ligt in zijn pioniersarbeid, vooral in de traktaat-verspreiding. De Universiteit van Groningen erkende zijn verdiensten met een eredoctoraat.DR W. F. DANKBAAR
Lit.: P. Hofstede de Groot, Over G. (Groningen 1852); J. Richter, Das Werden der ehr. Kirche in China (1928); K. S. Latourette, A History of Chr.
Missions in China (1929); F. A. Goslinga, K. G.en het Ned. protestantisme (’s-Gravenhage 1941) ; H. Schlyter, K. G. als Missionar in China (Lund 1946).
