Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

Joseph Louis LAGRANGE

betekenis & definitie

Frans wiskundige (Turijn 25 Jan. 1736 - Parijs 10 Apr. 1813), werd in 1755 hoogleraar in de wiskunde aan de artillerieschool te Turijn. Hij ontving de prijs, uitgeloofd door de Academie van Wetenschappen te Parijs, voor een verhandeling over de manen van Jupiter en tegelijkertijd zond hij de grondtrekken in het licht van zijn leer omtrent het planetenstelsel.

Frederik de Grote benoemde hem tot directeur der Academie te Berlijn, doch na Frederiks dood keerde hij op verzoek van Mirabeau naar Parijs terug (1787). De Nationale Vergadering bevestigde hem in 1791 in het genot van een tractement van 6000 francs. In 1792 werd hij mede-directeur der munt; later professor aan de normaalschool en aan de polytechnische school te Parijs, daarna lid van het Instituut en van het Bureau des Longitudes. Napoleon benoemde hem tot senator en verhief hem in de gravenstand. Lagrange was een zeer veelzijdig geleerde en heeft op verschillende gebieden der wiskunde baanbrekend werk verricht, doch zijn hoofdverdienste ligt op dat der mechanica en astronomie, daar hij er in slaagde, algemene beginselen en methoden op te stellen, waardoor deze wetenschappen toegankelijk werden voor de, mede door hem ontwikkelde, nieuwe methoden in de infinitesimaalrekening, die, voortbouwend op de door Newton en Leibniz gelegde grondslagen, in technisch opzicht een belangrijke vooruitgang betekenden. Hij kan als de voorloper van Galois op het gebied der groepentheorie beschouwd worden.Bibl. : Sur la solution des problèmes indéterminés (1766-1770); Mécanique analytique (1788, 2de dr. met biografie 1815) ; Théorie des fonctions analytiques (1797); Traité de la résolution des équations numériques de tous degrés ( 1798) ; Leçons sur le calcul des fonctions (1806); Œuvres (14 dln, 1867-1892).

Lit.: H. de Vries, Hist. studiën II (1934). J. L. Lagrange, naar een litho van Delpech

Interpolatieformule van Lagrange

Indien van een veranderlijke grootheid y, die van een andere grootheid x afhankelijk is, enige waarden y„ ... ,yn, behorende bij x1.... ,xn bekend zijn, dan kunnen ook tussenliggende waarden door interpolatie worden gevonden indien men veronderstelt, dat y een zo eenvoudig mogelijke algebraïsche functie van x is.

Vergelijkingen van Lagrange.

Door in de algemene bewegingsvergelijkingen van een stoffelijk stelsel met een eindig aantal graden van vrijheid de cartesische coördinaten der stoffelijke punten uit te drukken in een stelsel onafhankelijke coördinaten, heeft Lagrange aan deze vergelijkingen de naar hem genoemde vorm gegeven.

< >