Pruisisch geschiedschrijver en staatsman, van Hugenootse afkomst (Berlijn 30 Apr. 1767 - 10 Apr. 1837), werd in 1790 Frans predikant te Berlijn, in 1792 hoogleraar in de geschiedenis aan de Militaire Academie aldaar. In 1810 werd hij belast met de opvoeding van den kroonprins, den lateren koning Friedrich Wilhelm IV.
Hij ried in 1813 de nationale opstand tegen Napoleon af, kwam in 1814 aan het departement van buitenlandse zaken en werd in 1832 minister van buitenlandse zaken, in welke kwaliteit hij de politiek leidde in de geest van Metternich. Van zijn historische en politiek wijsgerige werken is het belangrijkst zijn Tableau des Révolutions du système politique en Europe depuis le XVme siècle (4 dln, 1803-1805). Belangrijker dan al zijn geschriften en dan zijn politieke werkzaamheid was zijn persoonlijke invloed aan het Pruisische hof en speciaal zijn duurzaam effect op de karaktervorming van Friedrich Wilhelm IV.Lit.: Varnhagen von Ense, Blätter aus der preussischen Geschichte (Leipzig 1868-69); Treitschke, Deutsche Geschichte (Leipzig 1879-94); Haake, Ancillon und Kronprinz Fr. Wilhelm IV (1920).
