of Latius, Nederlands geleerde (Antwerpen 17 Jan. 1583 - Leiden begr. 15 Dec. 1649), week om der geloofswille uit naar Noord-Nederland, liet zich te Leiden inschrijven als student in de filosofie (1597) en theologie (1605), vestigde zich aldaar als koopman en werd in 1621 „wegens Leiden” bewindhebber van de pas opgerichte West-Indische Compagnie. In i6ig/’20 maakte hij als ouderling van Leiden en mede-afgevaardigde van Zuid-Holland deel uit van de Synode van Dordrecht.
Hij schreef een theologisch en een geologisch werk, polemiseerde met Hugo de Groot over de herkomst van de Amerikanen, gaf o.a. Plinius Secundus (3 dln, 1635) en Vitruvius (1649) uit, doch is bekend gebleven als de schrijver van een compilatorisch werk over Amerika (door hem West-Indië genoemd) en van een werk over de West-Indische Compagnie, dat nog steeds de hoofdbron vormt voor de oudste geschiedenis dezer Compagnie. Beide werken zijn thans zeer zeldzaam en worden ook in het buitenland hooggeschat.Bibl.: Nieuwe wereldt ofte beschrijvinghe van West-Indien (Leyden 1625, herdr. 1630, Lat. vert. 1633, Fr. vert. 1640); Historie ofte jaerlijck verhael van de verrichtinghen der W.I.-Compagnie tot 1636 (Leyden 1644, herdr. d. S. P. l'Honoré Naber en J. G. M. Warnsinck, 4 dln, ’s-Gravenhage 1931-37, in de Werken en uitg. d. de Linschoten-Ver. no 34, 35, 37, 40; Port. vert. d. J. Hygino Pareira en P. Souto Major, in: Annaes da Bibliotheca nacional do Rio de Janeiro, dl 30, 33, 38, 41, 42, 1912-25, afz. uitg. in 2 dln, Rio de J. 1916-25).
Lit.: J. Kickx, Notice sur l'ancien géographe Jean Delaet, in: Bull. de l’Ac. de Belgique XIX, 3 (1852), p. 582-601; P. A. Tiele, Ned. bibliographie v. land- en volkenkunde (Amsterdam 1884); G. G. Uhlenbeck, H. de Groot en de oorsprong der oude bevolking v. Amerika (Amsterdam 1931, Med. Kon. Akad. v. wet., afd. Lett. 72B2); Biogr. woordenboek van Prot. godgeleerden V (1943).
