Fabri of Fabry, bijg. Stapujensis (Jacques Lefèvre d’ Étaples), pionier van de Protestantse beweging in Frankrijk (Étaples ca 1450 - Nérac 1536), zoon van arme ouders, was reeds tot priester gewijd, toen hij aan de Sorbonne ging studeren.
Twee reizen naar Italië, in 1486 en in 1492, maakten hem vertrouwd met de geest van de Italiaanse Renaissance. Te Parijs werd hij na zijn terugkeer hoogleraar, en de relatie met zijn beste leerling, Farel*, deed hem neigen naar de Calvinistische zijde van de hervormingsbeweging. Hij begon nu met de bezorging van een critische uitgave van Boëtius en Aristoteles. In 1507 trok hij in bij de Benedictijnen van St. Germain-des Prés, alwaar hij zijn omvangrijke bijbelstudies begon, waarvan vele werken, o.a. de van grote onafhankelijkheid van geest getuigende uitgave van de brieven van Paulus, de vruchten waren. Een werk over Maria Magdalena lokte hevige meningsstrijd uit en werd in 1521 door de Sorbonne veroordeeld. In 1523 publiceerde hij te Meaux zijn Franse vertaling van het Nieuwe Testament. Faber genoot de bescherming van koning Frans I, maar na diens gevangenneming bij Pavia (1525) werd Faber veroordeeld en zijn werk door parlementscommissies verboden. Met de andere predikers in het diocees Meaux vluchtte hij naar Straatsburg, maar na Frans’ terugkeer werden zij in hun functies hersteld. Faber werd toen voogd van één van ’s konings zoons. Hij gaf Le Psautier de David (1525) uit en werd koninklijk bibliothecaris te Blois. Twee jaar later (1528) verscheen zijn vertaling van de Pentateuch. Zijn beschermster, prinses Margareta, nu koningin van Navarra, wist hem te bewegen, te Nérac een toevlucht te zoeken voor zijn vervolgers. Het heet, dat Calvijn hem daar op zijn vlucht uit Frankrijk heeft bezocht (1533).Bibl.: De Arithmetica Boetii (1492); Aristoteles’ Physica (1492); Ethica (1497); Metaphysica (1501); Politica (1506); Quincuplex Psalterium (1509); S. Pauli Epistolae XIV ex vulgata editione, adjecta intelligentia ex Graeco cum commentariis (1512); De Maria Magdalena et triduo Christi disceptatio (1517); Le Nouveau Testament (1523); Le Psautier de David (1525); Pentateuque (1528).
Lit.: K. H. Graf, J. F. St., in: Zeitschrift für hist. Theologie (1852); H. de Sabatier-Planier, J. L. d’E. (1870); C. v. Proosdij, J. Le F. d’E. (Leiden 1900); J.Barnaud, J. L. d’E. (Paris 1901); A. Renaudet, Préréforme et humanisme à Paris (1916); K. Spiess, Das Gottesbegriff des F. St., diss. Marburg (1930).
