(Justus), Nederlands schilder, tekenaar en graficus (Lage Vuursche 7 Juni 1881 - Amsterdam 29 Apr. 1935), was leerling aan de Kunstnijverheidsschool te Haarlem en werkte daarna op een glas-in-lood-atelier te Delft. Van 1910 af kon hij zich uitsluitend aan het schilderen wijden.
Hij vestigde zich toen weer te Haarlem, enige jaren later te Bennebroek. Zijn vroege landschappen en stillevens zijn van een dreigend romantisch realisme. Tijdens de moeilijke jaren van miskenning en eenzaamheid te Bennebroek werd de grondslag gelegd voor de geestesziekte, waaraan hij te gronde zou gaan. In 1925 ontstond daar de Varkensdoder, het eerste werk waarin hij zijn eigen expressie heeft gevonden voor het zich bedreigd voelen door het wrede, demonische, angstaanjagende en beklemmende oerleven. Op deze Bennebroekse periode volgde een kalmer en gelukkiger tijd te Blaricum. Hier ontstonden landschappen en dorpsgezichten, waarop mens, dier en landschap nauw verbonden, als harmonische eenheid, zijn begrepen. Tot aan zijn laatste periode verraadt zijn werk zekere invloed van Rousseau le Douanier en Permeke. In zijn techniek bleef het glas-in-lood-ambacht nawerken in de ornamentale vormgeving en de heldere, in brede, effen vlakken opgebrachte kleur. In zijn laatste periode verdween deze nawerking geheel, de vrije, beweeglijke toets van penseel en paletmes kreeg meer betekenis en de kleur werd tot het uiterste doorgewerkt. Zijn geobsedeerde geest bevrijdde zich toen in elementair geziene dier- en plantverbeeldingen (ook een zelfportret), symbolen van het driftleven, die door de vormgeving en vooral door de hevige, expressieve kleur zeer indringend, bijna magisch werken. Kruyder was een der voornaamste Nederlandse expressionnisten.Lit.: Jos. de Gruyter, Zes moderne schilders (1935); P. J. C. Reyne, H. Kr., in: De vrije bladen XIX, 3 (1948).
