is de naam van een volksfeestdag te Amsterdam, vroeger ook te Haarlem, die sinds onheuglijke tijden op de 3de Maandag van Augustus wordt gevierd, tegenwoordig uitsluitend in de volksbuurten (de Jordaan, de Kinkerbuurt, de Muiderpoortbuurt, de Eilanden enz.). De oorsprong ervan is onbekend.
Men heeft er een overblijfsel in willen zien van het recht op de vrije jacht in de duinen bij Haarlem, die oudtijds op de eerste Maandag na Maria Hemelvaart aan de burgerij van Amsterdam (en Haarlem) zou zijn toegestaan, zodat de naam dus hertjesdag zou betekenen, maar meer dan een gissing is deze poging tot verklaring niet. Vroeger trokken de kinderen op Hartjesdag verkleed en zingende door de stad; tegenwoordig bepaalt men zich tot het vuurtjes stoken en andere baldadigheden, die dikwijls tot botsingen met de politie aanleiding geven. In de laatste jaren tracht men dit ontsteken van vuren in meer geordende banen te leiden.Lit.: J. A. Kluyt en Ko van der Laan, In de Amsterdamsche Jordaan (Laren 1947), blz. 88-91 (m. afb. tg. blz. 33); D. Kouwenaar, Amsterdamse volksgebruiken (Amsterdam 1948), blz. 38-42.
