Duits schilder en graficus (Bernau, Zwarte Woud, 2 Oct. 1839 - Karlsruhe 7 Nov. 1924), bezocht van 1859 af de Kunstschule in Karlsruhe onder J. W.
Schirmer en kwam in 1866 naar Düsseldorf.Tijdens een verblijf te Parijs in 1868 kwam hij sterk onder de indruk van Courbet en de meesters van de school van Barbizon. In 1870 vestigde hij zich in München en ging, na een verblijf in Italië, in 1876 naar Frankfort a. d. Main. H. Thoma, zelfportret, z.J.
In 1899 werd hij professor aan de academie en tevens directeur van de „Kunsthalle” te Karlsruhe. Zijn omvangrijk levenswerk —- fresco’s, olieverfschilderijen, aquarellen, lithographieën en etsen — omvat landschappen, portretten, stillevens en veel religieuze onderwerpen. Hij is op zijn best in zijn onbevangen, helder gecomponeerde landschappen uit het Zwartewoud, de Taunus en het gebied van de Bovenrijn. Zijn menselijke figuren zijn vol ingetogen eenvoud. Door zijn enorme productie loopt de kwaliteit van zijn werk uiteen. Zijn kunst is beminnelijk en bezield; hij behoort tot de geliefde, nationaal-Duitse meesters der 19de eeuw. Een bijna volledig overzicht van zijn oeuvre geeft het Thoma-museum in de Badische Kunsthalle te Karlsruhe.
Bibi.: H. Th., Im Herbste des Lebens, Gesammelte Erinnerungsblätter (München 1909); H. Th., Im Winter des Lebens, Aus 80 Jahren gesammelte Erinnerungen (Jena 1920); H. Th., Aus 80 Lebensjahren, Ges. Schriften u. Briefe, hrsg. v. J. A. Beringer (Leipzig z. j.).
Lit.: H. Thode, H. T., des Meisters Gemälde in 874 Abb., Klassiker der Kunst XV (Stuttgart 1909); H. Vor tisch, Der Malerlehrling Gottes, das Leben v. H. T. (Karlsruhe 1935); H. E. Busse, H. T., Leben und Werk (Berlin 1936); Idem, H. T., sein Leben in Selbstzeugnissen (Berlin 1942); Fr. v. Ostini, T. (5de ed., Bielefeld u. Leipzig 1948); Marg. Spemann, Stunden mit H. T. (Stuttgart 1949).
