Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

Gustav WIEDEMANN

betekenis & definitie

(Heinrich), Duits natuurkundige (Berlijn 2 Oct. 1826 -Leipzig 23 Mrt 1899), werd in 1854 hoogleraar in de natuurkunde te Bazel, in 1863 te Brunswijk, in 1866 te Karlsruhe, in 1871 te Leipzig in de physische chemie. Hij heeft zich verdienstelijk gemaakt door zijn onderzoekingen over de verhouding tussen electrische en warmtegeleidbaarheid, die voerden tot het opstellen van de Wet van Wiedemann-Franz (z warmtegeleiding) in 1853.

Ook onderzocht hij de verhouding tussen magnetisering en mechanische deformatie en de verschijnselen der endosmose. Sedert 1877 gaf hij de Annalen der Physik und Chemie uit.Bibl.: Die Lehre vom Galvanismus und Elektromagnetismus (2 dln, 1861-1863; 3de dr. Lehre von der Elektrizität, 4 dln, 1882-1885).

Wet van Wiedemann-Franz

zegt in haar oorspronkelijke vorm (1853), dat voor elk metaal de verhouding van het warmtegeleidingsvermogen en het electrisch geleidingsvermogen hetzelfde getal is. Inderdaad was al bekend, dat goede electriciteitsgeleiders, als zilver, ook goede warmtegeleiders zijn. Door Lorentz (1882) is de wet uitgebreid en in de vorm gebracht, waarin zij tegenwoordig wordt opgegeven: De genoemde verhouding, gedeeld door de absolute temperatuur, is voor alle metalen hetzelfde getal.

Indien men het warmtegeleidingsgetal λ definieert als de warmtehoeveelheid in Joule (1 calorie is 4,2 Joule), die per seconde door een oppervlak van 1 cm2 stroomt bij een temperatuurverval van 1 gr. G. per cm, en het electrisch geleidingsvermogen a als de hoeveelheid electrische lading in Coulomb, die per sec. door 1 cm2 stroomt bij een potentiaalverval van 1 Volt/cm, dan is λ/a T = 2,45.10-5 Watt Ohm/graad2 (T is de absolute temperatuur).

Deze waarde is uit theoretische overwegingen afgeleid, de wet is echter slechts bij benadering waar. Terwijl zij bij hoge temperaturen voor de meeste metalen vrij goed uitkomt, neemt de verhouding A/a7” bij lage temperaturen sterk af. Sommige metalen, als mangaan, vertonen over het gehele temperatuurgebied sterke afwijkingen (z verder electrische weerstand en electron).

< >