de oostelijkste der 3 Baskische provincies in Spanje, telt op 1885 km2 (1947) 358 907 inw. Zij is over het geheel bergachtig door het Cantabrisch gebergte, dat zich met steile wanden aan de zuidelijke grens van deze provincie verheft.
De bodem bevat ertsen (ijzer, koper, tin). Aan de kust liggen een aantal havens. De Deva, Urola, Oria, Urumea, Lezo (Oyarzun) en Bidassoa zijn de voornaamste kustrivieren. Het klimaat is zacht en gezond, doch de bodem (harde leem) veelal onvruchtbaar. Het vruchtbaarste gedeelte is het dal van Tolosa. Er groeit veel ooft (appelwijn of zagardua).
Ook is er veel industrie (wapens, staalwaren, papier, textiel, leer, lucifers en cement). Het belangrijkste deel van de provincie wordt gevormd door het sterk geïndustrialiseerde dal van de Deva, met de fabrieksstad Eibar; aan de monding liggen de vissershavens Deva en Motrico. De stad Onate, eertijds middelpunt van een zelfstandig gebied, was in de 18de eeuw zetel van een belangrijke universiteit. De hoofdstad is San Sebastian met de haven Pasajes.Lit.: J. J. de Laudazuri y Romarate, Historia de G. (1921).
