Frans staatsman (Brives 6 Sept. 1656 - Versailles io Aug. 1723), was gouverneur van de hertog van Orleans geweest, wiens huwelijk met Mademoiselle de Blois, een dochter van Lodewijk XIV en madame de Montespan, hij bevorderde en op wie hij, tot zijn dood tee, een grote invloed uitoefende. Toen de hertog v m Orleans in 1715 benoemd was tot prins-regent, werd Dubois terstond staatsraad.
Zijn staatkunde werkte uit, dat de Vrede van Utrecht bevestigd werd. Daartoe maakte hij incognito een reis naar Den Haag om George I van Engeland en zijn minister Lord Stanhope op doorreis naar Hannover, alsmede Heinsius en de Nederlandse staatslieden te ontmoeten. Het gevolg was de Triple Alliantie van Den Haag (4-Jan. 1717, ^ alliantie).Met alle kracht werkte hij de oorlogzuchtige politiek van de Spaanse minister Alberoni en die van de „oude hofpartij” tegen. Dat was de clericale partij, die onder LodewijkXIV en Madame de Maintenon baas geweest was en zich nu op Spanje wenste te oriënteren. Ook bevorderde hij het sluiten van de vrede tussen Zweden, Denemarken en Rusland in 1721. Door zijn vredelievende staatkunde kon het door de langdurige oorlogen van Lodewijk XIV uitgeputte Frankrijk zich economisch herstellen. Bij de onderhandelingen voor de Quadruple Alliantie van Cockpit (2 Aug. 1718, ^alliantie), waaraan de Republiek zich echter onttrok, speelde Dubois een nog voornamere rol dan bij die voor de Triple Alliantie van het vorige jaar. Ook aan de paus bewees hij grote diensten.
Deze benoemde hem in 1720 tot aartsbisschop van Kamerijk en een jaar later tot kardinaal. In 1722 werd hij eerste minister.
Bibl.: Mémoiressecretset correspondance inédite,publ. p. L. de Sévelingen (2 dln, Paris 1815). De mémoires, in 4 dln uitg. in 1829, aijn een mystificatie en door P. Lacroix geschreven.
Lit.: E. Bourgeois, Le secret du Régent et la politique de 1’abbé Dubois (1909); Idem, Le secret de Dubois, Cardinal et premier ministre (1910); Th. Bussemaker, De Triple Alliantie van 1717 (Nyhofs Bijdr. 1901); Wiesener, Le Régent, 1’abbé Dubois et les Anglais (3 dln, Paris 1891-1900); Bliard, Dubois, cardial et premier ministre (2 dln,Paris 1902); H. Leclercq, Hist. de la Régence (3 dln, Paris 1921).
