Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

GUILLAUME D’ORANGE

betekenis & definitie

ook Guillaume au court nez genaamd, daar hij in een strijd met een reus zijn neustop verloor, is in de Karelromans de trouwste vazal van de keizer en zijn zoon Lodewijk, en wordt met de zijnen in 24 Oudfranse chansons* de geste gevierd. De belangrijkste daarvan is de Chanson de Guillaume, die met Gormond et Isembard en de Chanson de Roland waarschijnlijk nog tot de 11de eeuw behoort.

Het bevat 3553 tien lettergrepige assonerende verzen en de onregelmatige strophen (laisses) worden telkens afgesloten met een vers van 6 lettergrepen. Het heldendicht vertelt de strijd van Guillaume en zijn neef Vivien tegen de Sarraceense invaller Deramed. Een belangrijke figuur in de roman is ook de krijgshaftige Guibourc, de vrouw van Guillaume. Een beroemde scène is die waar zij weigert hem te herkennen en in hun kasteel toe te laten als hij, gedeeltelijk verslagen, naar huis komt. Het gedicht geeft prachtige epische beschrijvingen en is een van de beste die wij kennen. De sage gaat terug op de historische hertog Willem van Aquitanië, die de Arabieren in Zuid-Frankrijk en Spanje bestreed en 28 Mei 812 overleed in het door hem gestichte klooster Gellone, later St-Guilhem-le-Désert genoemd, waarin hij zich als monnik teruggetrokken had. Van een Nederlandse bewerking van Clays van Haerlem zijn slechts enkele fragmenten over.PROF. DR M. VALKHOFF

Lit.: Ph. A. Becker, Die altfranzösische Wilhelmssage (1896) ; Idem, Der südfranz. Sagenkreis und seine Probleme (1898); Bédier, Les légendes épiques, I (1914) en in J. Hanotaux, Histoire de la Nation française, XII: Histoire des Lettres (1921), een voortreffelijke samenvatting. Uitg. : La Chançun de Willame, edited by Elizabeth Stearns Tyler (Oxf.

Univ. Pr., 1919).

< >