een der primitiefste Indianenstammen van Zuid-Amerika, in Oost-Paraguay. Naburige stammen hebben gedurende eeuwen getracht de Guayakis, die ze eigenlijk nauwelijks als menselijke wezens beschouwden, uit te roeien.
De slechte ervaring van de Guayakis bij de aanraking met blanke kolonisten, deed hen zich terugtrekken naar zeer moeilijk bereikbare streken. Hoewel ze ieder direct contact met de beschaving trachten te vermijden, houden ze toch zo nu en dan strooptochten naar Paraguayse nederzettingen om ijzeren werktuigen te stelen, of om, door honger gedreven, een koe of paard te bemachtigen, wat dan weer tot bloedige represailles leidt. Door indirect contact met de blanken is hun steencultuur wel enigszins beïnvloed: ze gebruiken nu ijzeren bijlen en ijzeren potten. Hoewel de Guayakis tegenwoordig geheel van jagen, vissen en verzamelen leven, schijnen ze vroeger, in veiliger tijden, toch wel iets aan landbouw te hebben gedaan. Hun wapens zijn pijl en boog. Zowel mannen als vrouwen plegen naakt te gaan.
Zij leven in kleine horden, die uit ca 20 personen bestaan. Volgens een zeer ruwe schatting zou het aantal Guayakis in 1920 ca 500 hebben bedragen. Tot nu toe heeft niemand de Guayakis in hun oorspronkelijke staat kunnen observeren, zodat alle gegevens, ook die, welke door de Nederlandse ethnoloog dr H. ten Kate, in het laatst van de 19de eeuw samen met Charles de la Hitte opgetekend werden, langs indirecte weg verkregen moesten worden.
