Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GOEAM

betekenis & definitie

(Guajam, Guaham, Guam) is een op 144° 43' O.L. v. Gr. en 13° 26' N.Br. gelegen, langgerekt eiland, dat tot de groep der Marianen behoort en dat sedert 1898 in bezit is van de V.S.

Het is 544 km2 groot en telt (1947) 24 139 inw., meest inboorlingen (Chamorros). Het is opgebouwd uit madreporenkalk en in het Z. uit vulkanische lava en tuf. Het is daar het hoogst (Hiches: 390 m) en daarom ook bebost; het lage noordelijke deel is bedekt met droge steppen. Hoofdplaats is Agana met (1940) 11 000 inw.

Het is in de oorlog verwoest maar wordt herbouwd. De handelshaven heet Piti. Hoofdproducten van het eiland zijn copra en klapperolie. Ten Z.O. van het eiland ligt de 9635 m diepe Goeam of Challenger trog, een der diepste delen van de Pacific.

Het eiland Goeam werd in 1521 door Magalhäes ontdekt en in 1565 door de Spanjaarden in bezit genomen. De volledige onderwerping van de Chamorros was pas voltooid in 1695. De onderworpen bevolking werd R.K. maar behield haar taal. In 1898 werd het eiland Amerikaans en kreeg betekenis als vlootstation (oorlogshaven Apra) maar werd eind 1941 door de Japanners bezet en 10 Aug. 1944 heroverd.

Het kreeg grote betekenis voor de luchtvaart, en in 1947 overtrof het aantal personen dat er vertoefde voor de defensie de eigenlijke bevolking in aantal. Goeam heeft een volksvertegenwoordiging met veel bevoegdheden; de gouverneur is een marine-officier benoemd, door de president van de V.S.Lit.: L. M. Cox, The island of G. (Washington 1926); Bibliography of the island of G., ed. by C. F.

Reid a.o. (New York 1939); L. M. Thompson, G. and its people (New York 1941).

< >