Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GOEDE HERDER

betekenis & definitie

(Pastor bonus) noemt men in de oudste tijden van het Christendom een veelvuldig voorkomende zinnebeeldige voorstelling van Christus, die teruggaat op zijn eigen woorden (Joh. 10:11; 21: i5-i7;Matth. 15:25; Luc. 15:4). Het is een der oudste iconografische motieven der Chr. kunst: aan het einde der iste eeuw vinden wij het in de catacombe van Domitilla te Rome en volgens Tertullianus waren ca 200 de eucharistische kelken veelvuldig versierd met de beeltenis van de Goede Herder.

De Oudchristelijke kunst stelt Hem voor als een jeugdige knaap in een korte, gegorde tunica, die een schaap op zijn schouders draagt (marmeren beeld in Museum van Lateraan, Rome, begin 3de eeuw).Wellicht gaat de voorstelling terug op de klassieke Hermes Criophorus, Aristeus of Endymion. In tegenstelling hiermede komt de voorstelling van de Goede Herder in de middeleeuwen bijna niet voor. De kunst der Contrareformatie legt er echter een grote voorkeur voor aan de dag, maar daar is Christus een volwassen man met een lange tunica.

< >