(Leicester Juli 1624 - Londen 13 Jan. 1691), stichter van de Quakers (Kwakers). Geboortig uit een gegoed weversgezin was hij bestemd om de Church of England te dienen, maar hij kwam in dienst van een schoenmaker-wolhandelaar, wiens agent hij werd.
In 1643 kwam hij tot bekering en bleef negen maanden in eenzaamheid. In 1646 geraakte hij tot de overtuiging, dat een predikant meer moest zijn dan een geleerde; de kerkgang gaf hij op en hij zocht zijn troost met de bijbel in het vrije veld. Zonder zich bij een der dissentergroepen aan te sluiten had hij nochtans veel omgang met hen. Hij maakte aanspraak op directe hem geopenbaarde kennis aangaande de goddelijke dingen, in de eerste tijd nog niet beperkt tot geestelijke zaken alleen, maar zich uitbreidende over de verborgen kwaliteiten van de natuur. In dit opzicht herinnert hij aan de Duitse mysticus Jakob Boehme, wiens boeken volgens een tijdgenoot ijverig door Fox’ aanhangers werden gelezen. Spoedig evenwel concentreerde zijn aandacht zich op de geestelijke hervorming. In 1649 werd hij wegens ordeverstoring in de kerk te Nottingham gevangen gezet. Nog datzelfde jaar zocht hij contact met de Baptisten, maar hun vasthouden aan de waterdoop maakte gemeenschap met hen voor hem onmogelijk. De groep, die hij om zich heen verzamelt (Children of Light, spoedig echter Friends of Truth of kortweg Friends genaamd), heeft in den beginne een zeer emotioneel karakter gehad; de leden kwamen van verschillende dissentergroepen en vormden a.h.w. een protest tegen de pogingen van het régime onder Cromwell om de Engelse kerk op de leest van het Schotse presbyteriale systeem te schoeien. Het dreigende gevaar van verwildering (gelijk bij Fox’ aanhanger James Naylor, die zich te Bristol uitgaf als de Messias) heeft hij overwonnen, waarbij enerzijds de groeiende organisatie het verantwoordelijkheidsbesef van de leden vergrootte en anderzijds de discipline van de stilte als „sacrament” kalmerend werkte. De definitieve vorm van zijn organisatie heeft hij weergegeven in zijn Friends Fellowship (1668). Tussen de Restauratie van 1660 en de door Willem III geboden Tolerantie (1689) zijn de Friends (de Quaker-naam is een door de landrechter Gervase Bennet in 1650 gegeven spotnaam, toen Fox de magistraten had aangezegd, dat zij moesten sidderen voor Gods Woord) herhaaldelijk vervolgd. Fox heeft grote reizen gemaakt, o.a. naar West-Indië, Noord-Amerika en tweemaal naar Nederland (1677 en 1684). Het belangrijkste sociale werk van de vroegste Friends zijn hun pogingen tot verbetering van de gevangenistoestanden.Bibl.: A Journal or Historical Account of the Life, Travels, Sufferings, Christian Experences of George Fox (2 dln, 1694, ed. N. Penney, 1911, 1924, Duitse vert. 1908, Ned. vert. 1910); A Collection of Epistles (1698); Gospel Truth demonstrated in a Collection of Doctrinal Books (1700). Een van zijn belangrijkste geschriften uit deze bundel is The Great Mistery (1695); Works, in 8 dln (1831).
Lit.: W. C. Braithwaite, The beginnings of Quakerism (1912); Idem, The second period of Quakerism (1919); A. N. Brayshaw, The Personality of G. F. (1919); H. Ebbinghaus, Das Verhältnis von innerem Licht u. Hl. Schrift bei F. diss. Münster i. W. (1934).
