(1) gemeente in Limburg, telt op 1220 ha (1950) 21 582 inw., van wie in 1947 88 pct R.K., 10 pct Prot. en 2 pct zonder kerkelijke gezindte. De bodem bestaat uit Limburgse klei en langs de Geleen uit beekklei.
Oorspronkelijk akkerbouwdorp (71 pct van de oppervlakte cultuurgrond is bouwland) is er thans de steenkolenmijnbouw met nevenbedrijven hoofdmiddel van bestaan. De gemeente bestaat uit drie kernen: Geleen, Lutterade-Krawinkel en Lindenheuvel. Bij Lutterade liggen de nieuwe staatsmijn Maurits en cokesfabriek. Bij Lindenheuvel liggen de stikstofbindingsen andere chemische bedrijven.
Voorts zijn er metaal- en steenindustrie, constructiewerkplaatsen en tricotagefabriek. Het dorp Geleen aan de Geleen en aan de spoorweg Heerlen - Sittard is een zeer oude plaats. Het bezit een Romaans-Gothische toren en een gedeelte van een I7de-eeuws kasteel. Te bezichtigen valt verder het oudste (1567) burgerlijk gebouw van Nederland.
Lutterade-Krawinkel is het middenstandscentrum, terwijl Lindenheuvel een moderne mijnwerkerswijk is. In de omgeving zijn belangrijke praehistorische vondsten gedaan. Geleen is een bekend sportcentrum.(2), riviertje in Limburg, dat bij Heerlen ontstaat, langs Sittard en Nieuwstad stroomt, bij Dieteren de Roodebeek opneemt en nabij Stevensweert met twee monden in de Maas valt.