Duits economist (Hamm a. d. Sieg 30 Mrt 1818 - 11 Febr. 1888), aanvankelijk bestemd voor een militaire loopbaan, werd ambtenaar en vervolgens, in 1845, burgemeester van Weyerbusch, in 1850 te Flammersfeld en in 1852 te Heddesdorf.
Hij was een vroom en medevoelend mens, begaan met het lot van de plattelandsbevolking. De winter van 1846/47 had grote nood gebracht op het Duitse platteland, wat door Raiffeisen vooral werd toegeschreven aan het gemis aan een goede credietvoorziening voor de kleine boeren. Zijn levenswerk is dan ook geweest de bevordering van het coöperatieve boerenleenbankwezen, dit echter te zien als een onderdeel van een veelomvattend dorpsgewijs georganiseerd coöperatiewezen.Raiffeisen zag het dorp als de natuurlijke levensgemeenschap, waarvan de leden niet slechts gemeenschappelijk zaken zouden moeten doen, doch ook gemeenschappelijk ieder in nood verkerend lid der dorpsgemeenschap moesten helpen en bijstaan. De dorpscoöperatie moest dan ook niet uitsluitend spaar- en credietbank zijn, doch tevens aan- en verkoopcoöperatie, werktuigencoöperatie, enz. De locale spitsen en dalen in de credietbehoefte dreven Raiffeisen de weg op naar de stichting van centrale, overkoepelende, boerenleenbanken. Hij zag hierin echter niet uitsluitend een zakelijk middel, doch tevens een instrument tot veralgemening van zijn sociale opvattingen. Waar deze zo zeer getuigden van Christelijk solidarisme valt het gemakkelijk te begrijpen, dat Raiffeisen de steun van de geestelijkheid ontving. Over het Raiffeisenstelsel z verder coöperatie.
PROF. DR TH. L. M. THURLINGS
Lit.: M. Faszbinder, F. W. R. (Berlin 1902); W. Krebs, Aus dem Leben F. W.
R.’s (Neuwied 1918, 2de dr. 1925); E. L. Seelmann-Eggebert, F. W. R. (Stuttgart 1928). Nieuwere lit. over het Raiffeisenstelsel enz.: Th.
H. A. M. v. d. Marck, Boerenleenbanken volgens het systeem R. (1924); H. Dittmar, Die deutschen Raiffeisengenossenschaften (1944); Gedenkboek uitg. ter gelegenheid v. h. 50-j. bestaan der Coöp. Centrale Raiffeisen Bank te Utrecht (Utrecht 1948); A.
Kruithof, Coöperatie. Bekn. schets v. d. gesch. v. verbruiks- en landbouwcoöperatie in Ned. (Drachten 1949, met uitv. lit. opg.).
